Dzisiaj równe - 600 lat
Bitwa pod Grunwaldem stoczona 15 lipca 1410 r. (a uwieczniona na obrazie Jana Matejki w 1874 r.) była jedną z największych bitew w historii średniowiecznej Europy między siłami zakonu krzyżackiego wspieranego przez rycerstwo zachodnioeuropejskie, którymi dowodził wielki mistrz zakonu Ulrich von Junginen, a połączonymi siłami polskimi, tatarsko-ruskimi i smoleńskimi oraz posiłkowymi oddziałami czeskim, mołdawskim i tatarskim – pod wodzą króla Polski Władysława II Jagiełły.
Bitwa pod Grunwaldem - obraz Jana Matejki
po lewej z krzyżem – mistrz Ulrich von Jungingen; na środku – książę Witold; po prawej z kopią – Zawisza Czarny.
Zatrzymajmy się na postaci Zawiszy Czarnego z Grabowa herbu Sulima. Zawisza służył jako rycerz i dworzanin Władysławowi Jagielle, a następnie Zygmuntowi Luksemburczykowi – królowi Węgier.
Zawisza Czarny był niezwyciężonym mistrzem turniejów rycerskich... Ostatnie wcielenie moralnych ideałów średniowiecznego rycerza. Stąd powiedzenie – „polegać na kimś jak na Zawiszy”. Był nadzwyczaj odważny.
W czasie bitwy pod Grunwaldem, sztandar polski upadł na ziemię, a to groziło nieobliczalnymi konsekwencjami, bo rycerstwo mogło potraktować ten przypadek jako znak poddania się polskiej armii. Zawisza to widząc postanowił pozostawić orszak królewski i rzucił się do walki o chorągiew – w ten sposób ratując armię polską.
Zawisza Czarny jako poseł królewski
Na 1 listopada 1414 roku zwołano do Konstancji Sobór kościoła katolickiego. Z racji swej okazałości szybko zaczęto o nim mówić jako o parlamencie świata chrześcijańskiego. W roku 1415 przybyła tam polska delegacja miedzy innymi z Zawiszą Czarnym, a celem jej pobytu na soborze było rozstrzygnięcie zatargu z krzyżakami.
Co robił Zawisza na soborze? Jako jeden z kilku wniósł pisemny protest do soboru przeciwko złemu traktowaniu Jana Husa, który już wówczas uznany został za heretyka i obłożony kościelną klątwą; mimo żelaznego listu Zygmunta Luksemburczyka, po przyjeździe do Konstancji został potajemnie pojmany i osadzony w więzieniu. Gdy nie odwołał głoszonych przez siebie poglądów – został spalony na stosie. Paweł Włodkowic (rektor krakowskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego) i cała delegacja polska – poza Mikołajem Trąbą – publicznie wystąpiła w obronie Jana Husa.
W 1421 r. Zawisza Czarny po raz kolejny wyruszył na dwór Zygmunta Luksemburczyka jako poseł polski. Luksemburczyk prowadził wtedy krucjatę przeciw Czechom. Zawisza przebywał w jego obozie, gdy Jan Żiżka ze swymi żołnierzami rozbił w proch zygmuntowskie wojsko – polski rycerz trafił do niewoli. Za wstawiennictwem bratanka królewskiego Zygmunta Korybutowicza został zwolniony i nadal pracował jako poseł króla.
Zginął w 1428 r. w walce z Turkami na terenie Serbii.
W Polsce od jakiegoś czasu każdego roku odbywa się pokaz bitwy pod Grunwaldem, z udziałem „ochotniczych wojów”.
Komentarze