W Kościele | Wydane 2008/11/24

Wieczerza Panska

Wieczerza Pańska, Eucharystia, Łamanie Chleba, Stół Pański, Kielich i Chleb, Komunia... co to jest?

„Przed świętem Paschy Jezus wiedział, że nadeszła godzina Jego przejścia z tego świata do Ojca... wstał od wieczerzy, zdjął szatę, wziął płócienny ręcznik i przepasał się nim. Następnie wlał wodę do miednicy i zaczął obmywać uczniom nogi oraz wycierać je płóciennym ręcznikiem...” Ew. Jana 13, 1.4.5.






„Po umyciu im nóg Jezus założył szatę, ponownie zajął miejsce przy stole i zaczął mówić: ‘Czy rozumiecie, co wam uczyniłem?... Dałem wam przykład, abyście tak postępowali wobec siebie, jak Ja postąpiłem względem was...” Ew. Jana 13, 12. 15.

Apostoł Paweł w 1 liście do Koryntian 11, 23. 24 sprawozdaje: „Ja bowiem otrzymałem od Pana to, co wam przekazałem: Pan Jezus, tej nocy, której został wydany, wziął chleb, odmówił modlitwę dziękczynną, połamał i powiedział: To jest moje Ciało za was. Czyńcie to na pamiątkę moją”





„Podobnie po wieczerzy wziął kielich mówiąc: Ten kielich jest nowym przymierzem w mojej Krwi. Ilekroć z niego pić będziecie, czyńcie to na moją pamiątkę” 1 list do Koryntian 11, 25.


„Ile razy bowiem będziecie jeść ten Chleb i pić z tego kielicha, będziecie ogłaszać śmierć Pana, aż przyjdzie. Ktokolwiek jednak by jadł ten Chleb lub pił z kielicha Pana w sposób niegodny, ten będzie winny Ciała i Krwi Pana. Niech każdy wpierw wnikliwie oceni samego siebie, a potem niech je ten Chleb i pije z tego kielicha. Kto bowiem je i pije, a nie zważa na Ciało Pańskie, je i pije na własną zgubę” 1 list do Koryntian 11, 26 – 29 (wszystkie teksty pochodzą z „Pismo Święte Nowego Testamentu i Psalmy” wyd. Święty Paweł, Towarzystwo Świętego Pawła, 2005 )

Wieczerza Pańska – Eucharystia, inne określenia biblijne: Łamanie Chleba, Stół Pański, Kielich i Chleb, Komunia w znaczeniu wspólnoty, Eucharystia w znaczeniu dziękczynienia, Pascha.

Eucharystia wywodzi się od dziękczynienia złożonego Bogu Ojcu przez Jezusa podczas ostatniej wieczerzy. Nowy Testament przywiązuje do wieczerzy Pańskiej istotne znaczenie, dlatego ważne jest, by odkryć jej sens i doniosłość. Czym więc w istocie swojej jest Wieczerza Pańska? Jakie jest jej znaczenie?

Nie ulega wątpliwości, że dla pierwszych chrześcijan Wieczerza Pańska miała dużo większe znaczenie niż dla kościołów współczesnych. Są dowody na to, że Wieczerza Pańska była podstawą prawie każdego zgromadzenia pierwszych chrześcijan – dziś obchodzi się ją tylko w niektórych kościołach, rzadko lub nawet nigdy.

Pascha była dla Żydów sposobem celebrowania wielkiego czynu Boga, poprzez który wyprowadził on Żydów z niewoli egipskiej. Wieczerza Pańska spogląda wstecz ku nowemu „exodusowi” względnie ku triumfowi nad grzechem i śmiercią, dokonanemu na Golgocie.

Eucharystia to obrzęd w liturgiach prawie wszystkich denominacji chrześcijańskich: katolickiej (w czasie mszy), prawosławnej, protestanckiej i innych.

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego Wieczerzę Pańską uznaje za obrzęd symboliczny. W książce „Nauki Pisma Świętego” –Zachariasza Łyko, czytamy: „Wieczerza Pańska, zgodnie z intencją Chrystusa, miała przede wszystkim charakter symboliczny (paraboliczny) – była symbolem Ofiary Krzyża – i taki sens winna zachować do końca, ‘aż przyjdzie’ (1 Kor.11, 26 NP)... Wieczerza Pańska ustanowiona została również jako obrzęd pamiątkowy (memoralny). Wynika to ze słów Chrystusa: ‘To czyńcie na pamiatkę moją’ (Łuk. 22,19 NP)

Podobnie według większości protestantów (np. ewangelików reformowanych i ewangelicznych chrześcijan) Eucharystia, biblijna Wieczerza Pańska od początku chrześcijaństwa ma znaczenie symboliczne: oznacza pamiątkę, czyli wspomnienie doskonałej Ofiary Chrystusa, która obmyła ludzkość z grzechu.

Prawosławni wyznają prawdziwą obecność Chrystusa pod postaciami chleba i wina, jednak nie definiują dogmatycznie natury tej obecności. Chleb i wino stają się rzeczywiście Ciałem i Krwią Chrystusa – rzeczywista przemiana.

Kościół katolicki i starokatolicki twierdzą, że msza jest wspomnieniem męki, śmierci i zmartwychwstania Chrystusa, jej uobecnieniem, ale także ofiarą, którą można składać w różnych intencjach, nawet za zmarłych: jest przywołaniem i braniem udziału w tej samej Ofierze, która miała miejsce na Krzyżu. W czasie tej ofiary Chrystusa dokonuje się transsubstancjacja darów ofiarnych (chleba i wina w Ciało i Krew Chrsytusa). Dogmat na realną obecność Chrystusa pod postaciami chleba i wina nałożył Sobór Laterański IV (1215). W kościele rzymskokatolickim obrządku łacińskiego Komunia wiernych udzielana jest z reguły pod jedną postacią-chleba, chociaż dozwolona jest Komunia pod dwiema postaciami w czasie każdej Mszy świętej. W Kościele Starokatolickim Mariawitów Komunia Św. udzielana jest zawsze pod dwiema postaciami.

Luteranie wierzą w realną obecność Chrystusa w Eucharystii w momencie przyjmowania Ciała i Krwi Pańskiej przez wiernego. Nie uznają natomiast transsubstancjacji rzymskokatolickiej której zasada głosi, że chleb i wino stają się Ciałem i Krwią Pańską w momencie wypowiedzenia słów konsekracji przez duchownego i takimi pozostają po zakończeniu mszy św. Wg Luteran Chrystus jest rzeczywiście obecny w Eucharystii; postacie eucharystyczne nie zmieniają swej istoty (pozostają rzeczywistym chlebem i winem), jednak równocześnie stają się prawdziwym Ciałem i Krwią Chrystusa. Komunia zawsze pod dwiema postaciami (chleb i wino). Duchowny odprawiający nabożeństwo w pojedynkę najczęściej wcale nie przyjmuje komunii. Jeśli jednak pragnie również przystąpić do Wieczerzy Pańskiej, zazwyczaj czyni to podając sobie chleb i wino na końcu, po tym jak pozostali wierni powrócą do ławek.

Pozostali Protestanci uznają przeważnie tylko symboliczne upamiętnienie ofiary Chrystusa (memorializm). Zdaniem protestantów, którzy pogląd ten opierają na Liście do Hebrajczyków, śmierć Jezusa była wystarczającą ofiarą, dokonała się raz i nie może zostać powtórzona czy też kontynuowana. Kościół Katolicki uznał memorializm za herezję na soborze trydenckim. Poglądy uznane za herezję na Soborze Trydenckim zostały potwierdzone na Soborze Watykańskim II przez papieża Jana XXIII słowami: „Przyjmuję w całej rozciągłości wszystko, co zostało postanowione i ogłoszone na Soborze Trydenckim”. „(Eucharystia ‘sakrament’) – Wikipedia, wolna encyklopedia”.

Dnia 22 listopada 2008 r. w polskim kościele adwentystycznym odbyła się uroczystość Wieczerzy Pańskiej, którą przeprowadzili pastorzy: Paweł Ustupski i Jan Krysta. W zamyślenie wprowadził nas zespół smyczkowy – Ela (altówka), Adriana (wiolonczela) i Małgosia (akompaniament – pianino).





Opracowanie: Bogusław Kot.
Zdjęcia: Kasia Kania i Bogusław Kot.

 

Komentarze