Czy potrafisz przypomnieć sobie jakieś ulubione powiedzenie, przysłowie lub anegdotę, która uczy życiowej mądrości?
Pamiętam mój tata lubił powtarzać zasadę „Niedaleko pada jabłko od jabłoni!”. „Pamiętaj, jeżeli ktoś myśli, że jesteś głupcem, nie otwieraj swoich ust, aby usunąć wszystkie powody do wątpliwości!” „Są dwa rodzaje ludzi na świecie, ci, którzy wykonują pracę i ci, którzy otrzymują za to uznanie. Postaraj się być w pierwszej grupie, ponieważ tam jest mniejsze współzawodnictwo!” „Są trzy typy ludzi na świecie, ci, którzy powodują, że rzeczy się dzieją, ci, którzy obserwują, gdy rzeczy się dzieją i ci, którzy dziwią się, co się dzieje.”
Lekcja Szkoły Sobotniej w tym tygodniu nosi tytuł „Mądre słowa dla rodzin”. Zawiera ona przegląd niektórych porad zawartych w księdze Przysłów. Księga Przysłów jest bardzo interesująca. Należy do grupy tzw. literatury mądrościowej Starego Testamentu. Księga Przysłów zawiera wiele mądrych sentencji, z których wiele przypisuje się starożytnemu królowi Salomonowi. Lektura tej księgi jest bardzo ciekawa ze względu na jej zwięzłe i często humorystyczne powiedzenia.
Czy masz jakieś ulubione sentencje, które pochodzą z tej księgi, które moglibyśmy tutaj zacytować? Przysłowia dotyczą wielu różnych tematów i zawierają wiele dobrych i pożytecznych rad. Przyjrzymy się niektórym z nich, ponieważ dotyczą one wielu obszarów, które opisują życie rodzin.
Wierność małżeńska
Pierwszym obszarem, którym zajmowaliśmy się w tym tygodniu była wierność małżeńska. Kluczowym zestawem wersetów do tego tematu jest Księga Przysłów 5,3-14. Mądry człowiek dzieli się swoimi spostrzeżeniami na temat niebezpieczeństw i skutków, jakie łączą się z wchodzeniem w niedozwolone związki, zwłaszcza natury seksualnej. Wiemy, że zainteresowanie seksualne jest bardzo silne w ludzkim doświadczeniu. Jeżeli nie jest okiełznane, może się rozprzestrzenić w sposób niekontrolowany i wywołać chaos w ludzkim życiu. Według biblijnego ideału relacje seksualne mogą być doświadczane w ramach związku małżeńskiego, w którym istnieje miłość, zaangażowanie i bezpieczeństwo.
Relacje seksualne spełniają dwie funkcje. Oprócz zadania płodzenia potomstwa, stanowią potężny czynnik, który łączy ludzi i odgrywa znaczącą rolę w związku małżeńskim. Jeżeli seksualność zostanie zredukowana i stanowi jedynie instrument który przynosi przyjemność, to jej możliwości zostają pomniejszone i ludzie bardzo szybko przekonują się, że są jedynie używani, a nawet wykorzystywani.
Mądrość, jaką znajdujemy w Księdze Przysłów jest szczególnie ważna zwłaszcza, kiedy myślimy o społecznych katastrofach i ich konsekwencjach, jakie pojawiają się wtedy, gdy nie okazujemy szacunku wobec ludzkiej seksualności.
Warto zwrócić wagę na sposób, w jaki rozpoczyna się Księga Przysłów. Mianowicie, autor Księgi Przysłów antopomorfizuje mądrość i mówi, że jest ona jak dobra małżonka, którą wybierasz i która mieszka z tobą wiernie. Z drugiej strony mądry człowiek przedstawia uwodzicielkę, którą jest głupota. Dlatego seksualne doświadczenie oraz mądrość i głupota są ze sobą mocno związane i możemy to obserwować w całej Księdze Przysłów, również pod koniec, gdzie został przedstawiony ideał kobiety, czy żony. Faktycznie w tekście ostatniego rozdziału została pokazana działalność mądrej osoby, a nie jedynie działalność kobiety czy żony. Księgę Przysłów wyraźnie przestrzega, że jeżeli zrobisz w swoim życiu bałagan pod względem seksualnym to będzie to potężny bałagan. Dlatego mądrość się liczy.
Relacje seksualne poza związkiem małżeńskim niosą ze sobą widmo chorób przenoszonych drogą płciową. Niektóre z nich są nieuleczalne. Stanowcze zaakceptowanie Bożej koncepcji wyrażania seksualnych emocji jest nie tylko roztropne. Jest po prostu najlepsze!
Rady dla ojców
W Księdze Przysłów znajduje się również sporo dobrych rad dla ojców. Można je znaleźć w w następujących wersetach: Prz 13,22; Prz 27,23-24; Prz 14,26; Prz 15,1.18; 16,32; Prz 15,27. Jako ojcowie jesteśmy zainteresowani tymi tekstami, ponieważ wiemy jak ważną rolę ogrywają ojcowie w życiu rodziny. Posiadamy dowody na to, że nieobecność ojca może być bardziej szkodliwa niż nieobecność matki zwłaszcza w obszarach życia duchowego.
Współczesne badania pokazują, że gdy cała rodzina – ojciec, matka oraz dzieci chodzą do kościoła, to bardzo prawdopodobne jest – (około 77% badanych rodzin), że dzieci pozostaną w kościele w swojej duchowej podróży, gdy znajdą się poza swoim domem rodzinnym. Co ciekawe, gdy tylko ojciec wykazuje w rodzinie zainteresowanie sprawami duchowymi, 55% dzieci pozostaje w pewnego rodzaju duchowej wspólnocie. Jeżeli dotyczy to matki, liczba spada jedynie do 15%.
Dlatego wpływ, jaki posiada ojciec na duchowe zdrowie dzieci jest ogromny. Zapewniają wsparcie, poczucie bezpieczeństwa, przewodnictwo, modelowanie, dyscyplinę i miłość. Ojcowie muszą dawać pierwszeństwo swojej rodzinie, a nie swojej pracy. Warto zauważyć, że być może najważniejszą rzeczą, jaką ojciec może zrobić dla swoich dzieci, jest konsekwentne i szczere kochanie ich matki. Uczciwość i prawość ojca posiada wielką wartość dla całej rodziny.
Dyscyplina w rodzinie
W tradycyjnym modelu rodziny funkcja dyscyplinowania dzieci należała do ojca, co niekoniecznie jest dobre. Stara zasada dyscyplinowania łączy się z dyscypliną fizyczną. Co ciekawe, chociaż Księga Przysłów mówi o rózdze to jednak o wiele częściej mówi o dyscyplinowaniu z miłością. Celem dyscypliny nie jest bowiem ukaranie kogoś, czy zaszczepianie strachu jako środka kontroli. Dyscyplina musi być stosowana z myślą o przyszłości. Dyscyplina powinna być zastosowana w kontekście nadziei na dobrą przyszłość dla dziecka. Stosujemy dyscyplinę teraz, ponieważ naszym celem jest skierowania dziecka w stronę dobrej dorosłości.
Dyscyplina nigdy nie może być stosowana w gniewie, ponieważ przestaje być wtedy dyscypliną i niesie w sobie frustrację. Zastanawiam się nad funkcją kary, jako naturalnej konsekwencji za zrobienie czegoś złego. W większości przypadków dzieci nie powinny być chronione przed karą, ponieważ kultura bezkarności przyniesie szkodliwe skutki. Jeżeli coś ukradniesz, to musisz się liczyć ze skutkami. Jeżeli zrobisz coś głupiego na pewno będą z tego wynikały konsekwencje. W ten sposób uczysz się i poznajesz połączenie pomiędzy wyborami i konsekwencjami. Modelowanie konsekwencji dla dzieci jest dla nich bardzo korzystne.
W zachodnim społeczeństwie dezaprobatę często wyrażamy przez krzyk. Niestety, chociaż krzyk może być skuteczny w danym momencie, to jednak nie przynosi on długotrwałych skutków. Ważne jest, aby nauczyć się, w jaki sposób radzić sobie z gniewem, ponieważ bardzo często nie potrafimy go kontrolować. Gniew czasami może być właściwą reakcją. Jednak długotrwały gniew nie jest formułą, która ułatwia nam funkcjonowanie,
Wartość humoru
Podoba mi się wzmianka w naszej lekcji na temat wartości humoru. Księga Przysłów zwraca uwagę, chociaż nie bezpośrednio, na znaczenie i wartość humoru. Na przykład, w słynnym wersecie z Prz 17,22 autor mówi: „Wesołe serce jest najlepszym lekarstwem; lecz przygnębiony duch wysusza ciało”. (BW). W Księdze Przysłów znajduje się również kilka humorystycznych przysłów. Ich celem jest wyrażenie idei, że przeżywanie życia w dobrej wierze z dawką dobrego humoru może być bardzo dobre. Humor bowiem, pozwala nam czasami radzić sobie z trudnymi sytuacjami i nie pozwolić aby nas one zniszczyły. Humor może rozbroić napięte sytuacje. Humor może pomóc nauczyć się lekcji, które czasami mogą być zbyt ciężkie, aby przyjąć je bezpośrednio.
Ideał żony
Mówiąc o rodzinie nie można pominąć słynnego rozdziału 31 w Księdze Przysłów, który mówi o szlachetnej żonie. Została tutaj przedstawiona cnotliwa i pracowita kobieta, która jest żoną i matką. Prawdopodobnie najlepiej jest interpretować ten fragment, jako przedstawienie ideału, a nie zestaw wskazówek, które kobiety powinny zrealizować, jeżeli chcą zostać uznane za szlachetne. Lista rzeczy, które zostały tutaj wymienione jest tak długa i wszechstronna, że wydaje się, iż żadna osoba nie jest w stanie zrealizować wszystkich rzeczy wymienionych w tym rozdziale. Stawianie takich wymagań jednej osobie mogłoby jedynie spowodować przygnębienie.
Warto spojrzeć na ten fragment z perspektywy struktury Księgi Przysłów. Księga ta ma bowiem formę chiasmu, który był popularną metodą literacką w języku hebrajskim. Mówiąc bardzo ogólnie, metoda ta polegała na tym, że dany fragment literacki rozpoczynał się i kończył takim samym tematem. Chiazm jest formą paralelizmu. Księga Przysłów zaczyna się od pokazania mądrości, która jest przedstawiona metaforycznie, jako mądra żona. W tekście księgi pojawia się również uwodzicielka, która jest głupotą. Księga kończy się ilustracją idealnej kobiety, która została przedstawiona, jako idealna żona, która wykonuje więcej niż mogłaby zrobić jakakolwiek istota ludzka. Kiedy jednak pomyślimy, że jest tutaj mowa o mądrości to całość Księgi nabiera sensu. Mądrość bowiem pomaga mi aby dokonywać dobrych wyborów: przygotować się na zimę, przegotować jedzenie i ubranie, dokonać korzystnego zakupu, wykorzystać dobre możliwości, etc.
Rozdział 31 jest dobrym przykładem i ostrzeżeniem, że nie wolno interpretować literalnie wszystkich fragmentów Biblii. Gdyby ta kobieta chciała wykonać wszystkie zalecenia, które są przedstawione w tym rozdziale, nigdy nie byłaby zadowolona, nigdy nie byłaby wypoczęta i nigdy nie byłaby zdrowa. Wysokie ideały są po to abyśmy je mieli przed sobą i dążyli do nich.
Równocześnie rozdział 31 stanowi interesującą lekturę, ponieważ opisuje również mężczyznę, który jest bardzo oczarowany i pod wrażeniem swojej dobrej żony. Taki stan jest z pewnością czymś, do czego należy dążyć w rodzinie.
Główny wniosek, jaki możemy wyciągnąć z tej lekcji, jest taki, że życie jest najlepsze, gdy rodziny dobrze prosperują, gdy ojcowie są szlachetni i dobrzy, gdy okazują uczciwość w życiu i relacjach z innymi ludźmi, gdy ich miłość do rodziny jest wyraźna i dobrze potwierdzona przez czynami, kiedy dyscyplina jest stosowana w miłości i z myślą o przyszłości, kiedy matki angażują się w szlachetne przedsięwzięcia, kiedy okazują miłość swoim mężom i dzieciom, kiedy w rodzinie jest dobre poczucie humoru, oraz gdy rodzina jest wolna od różnych form dysfunkcjonalności.
DO PRZEMYŚLENIA
Co można powiedzieć lub zrobić, aby pomóc ludziom powstrzymać się od nielegalnych związków seksualnych, które na ogół prowadzą do powstania koszmarnych sytuacji?
Co można zrobić, aby pomóc powrócić do normalności osobom, które zrobiły w swoim życiu bałagan? Czy grzechy natury seksualnej lub grzechy, które naruszają relacje międzyludzkie mogą zostać naprawione? Czy jesteś gotowy/a przyjąć z powrotem do swojego życia grzesznika, który poważnie naruszył relacje rodzinne? Jakie są błogosławieństwa i jakie są niebezpieczeństwa związane z takimi sytuacjami?
W jaki sposób poszczególne osoby oraz rodziny mogą pielęgnować w swoim umyśle i doświadczeniu ideały przedstawione przez Boga w Piśmie Świętym?
W jaki sposób wartości przedstawione w Księdze Przypowieści 31 można porównać z ideałami, które współczesne społeczeństwo wyznacza dla kobiet?
Komentarze