Dandenong Polsko-Australijski Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

 

Jakie emocje wywołuje w tobie ostatnia księga Biblii – księga Objawienia?

Większość ludzi myśli o Apokalipsie jako o księdze na temat końca świata łącznie z mitycznymi bestiami, plagami oraz zniszczeniem, a także „Babilonem” i „Armagedonem”. Wielu ludzi wyraża opinię, że gdy myślą o tej księdze i jej poselstwie to odczuwają emocje takie jak strach, lęk lub obrzydzenie. Być może takie są również twoje odczucia.

Apokalipsa rozpoczyna się od przedstawienia celu księgi: „Objawienie Jezusa Chrystusa…” Greckie słowo apokalypsisoznacza "odsłonięcie" lub "ujawnienie", a nie wydarzenia czasu końca. Jest to objawienie Jezusa Chrystusa. Nasz podręcznik do Szkoły Sobotniej w tym kwartale przypomina ten fakt i musimy o nim pamiętać zawsze w czasie naszych studiów. Apokalipsa jest opowieścią na temat odkupieńczego dzieła Chrystusa na rzecz Jego ludu. Dzieło to rozpoczęło się od chrześcijańskiej wspólnoty, w której żył Jan w I w. n.e., trwa do dzisiaj i będzie trwało dalej, aż do końca historii tej Ziemi. Jest to opowieść o Chrystusie, który "idzie aby przygotować nam miejsce” (Jn 14,2) i czyni to przez całą erę chrześcijaństwa, aż położy kres problemowi grzechu i przywróci ład na ziemi oraz porządek Edenu, który miał istnieć od samego początku.

Bardzo często ludzie studiują Apokalipsę w taki sposób, że czytają kilka fragmentów księgi i następnie próbują znaleźć paralele do symboli, które pojawiają się w tekście. Jednak Apokalipsa stanowi „całą” księgę to znaczy, że jest napisana, jako opowieść – narracja. Posiada swoich bohaterów, akcje, fabułę, scenografię oraz bardzo satysfakcjonujące zakończenie! Aby lepiej zrozumieć historię Apokalipsy dobrze jest przeczytać całą księgę od początku do końca za jednym razem, być może warto nawet przeczytać ją głośno, lub posłuchać jak ktoś ją czyta (bardzo pożyteczne zwłaszcza w czasie długiej podróży samochodem!). Pozwoli to na zobaczenie dużego obrazu w tej wspaniałej opowieści. Taka całościowa lektura pozwoli na stworzenie platformy, na której będzie można następnie umieścić różne fragmenty tej księgi, które są nam dobrze znane, ale rzadko są oglądane w szerszym kontekście wielkiego boju. Zazwyczaj mamy tendencję, aby traktować Apokalipsę w sposób fragmentaryczny, przy czym na niektóre fragmenty kładziemy większy nacisk bez zwracani uwagi, w jaki sposób każdy fragment łączy się z ogólną strukturą księgi.

Nawet pobieżne przeczytanie Apokalipsy pokazuje, że Jan posługiwał się kilkoma źródłami, z których zaczerpnął swoją metaforykę.

Żydowska literatura apokaliptyczna: są to utwory, które mają podobny styl do Apokalipsy i które były w użyciu w Izraelu w czasach Pana Jezusa i Jana. Jest to tak zwana literatura apokaliptyczna okresu drugiej świątyni. Miała ona wpływ na teologię Izraela, szczególnie w odniesieniu do panowania Mesjasza oraz żydowskich oczekiwań.

Mitologia grecko-rzymska: symbolika Apokalipsy oraz wprowadzenie do narracji zwierząt nie było niespodzianką dla ludzi żyjących w imperium rzymskim. Narracja na temat nadchodzącego króla, który niszczy potwory, była znana ludziom żyjącym w tamtych czasach.

Pierwsze przyjście Chrystusa: Po wniebowstąpieniu Chrystusa uczniowie chcieli wiedzieć, gdzie jest Jezus i w jaki sposób wykonuje swoje dzieło. Jan odpowiedział na te pytania. Niewątpliwie doświadczenie, jakie posiadał Jan i jego osobista znajomość z Jezusem była najbardziej dramatycznym wydarzeniem w jego życiu, dlatego głównym bohaterem Apokalipsy jest oczywiście Jezus.

Stary Testament:Jeżeli ktoś nie zna Starego Testamentu, Apokalipsa pozostanie dla niego tajemnicą. Chociaż Jan nigdy nie cytuje Starego Testamentu, to jednak każdy rozdział zawiera aluzje do pojęć, miejsc, ludzi, wydarzeń lub instytucji w Starym Testamencie. W kontekście tych starotestamentowych opowieści czytelnik Apokalipsy może zobaczyć, w jaki sposób Pan Bóg wykorzystał historię Izraela, aby pokazać, co dzieje się obecnie w świecie i co stanie się w przyszłości. Przez swoją strukturę oraz tematykę Apokalipsa sugeruje, że elementy historii mogą się powtórzyć w tym religijna historia chrześcijaństwa. 

 

Metody Interpretacji Apokalipsy

Większość ludzi, którzy zaczynają studiować Apokalipsę posiadają w swoim umyśle pewne konstrukcje intelektualne. Mają one wpływ na sposób artykulacji treści, którą poznajemy. Ludzie, którzy zajmują się studiami nad Apokalipsą reprezentują najczęściej jedną z czterech głównych szkół interpretacyjnych. Czy jesteś świadomy/a którą szkołę interpretacyjną naśladujesz w swoich studiach? Najczęściej lubimy powiedzieć, „Ja idę za tym, co jest napisane w Biblii!” Jednak musimy przyznać, że wszyscy ludzie, którzy badają Apokalipsę idą za tym, co mówi Biblia.  Dlatego musimy postawić pytanie, „W jaki sposób idziesz za tym co mówi Biblia? W zależności od tego, którą szkołę interpretacyjną przyjmujesz twoja interpretacja Apokalipsy będzie przewidywalna.

1. Preteryści - Przeszłość: zwolennicy tej szkoły postrzegają Apokalipsę jako poselstwo skierowane do konkretnego odbiorcy w I w. n.e. Listy Jana do siedmiu zborów miały na celu zachęcenie chrześcijan do wytrwania w czasie trudności i prześladowań ze strony rzymskiej władzy. „Złymi bohaterami” w tej interpretacji byli: Imperium Rzymskie a także Żydzi, którzy prześladowali chrześcijan. „Dobrymi bohaterami” byli oczywiście chrześcijanie. Nieszczęścia przedstawione w księdze mogą odnosić się do upadku Jerozolimy w 70 r. n.e. lub do przyszłych prześladowań, które miały miejsce krótko po tym jak została napisana księga. Przedstawiciele tej szkoły interpretacyjnej nie widzą wielkiej wartości w Apokalipsie, ponieważ księga nie została napisana dla nas. Możemy w niej jednak zobaczyć, w jaki sposób Pan Bóg działał w przeszłości. Dla większości naukowców przyjmujących metodę pretersytyczną Apokalipsa jest jedynie przykładem literatury z okresu I lub II w. n.e. Apokalipsa nie jest proroctwem a wielu preterystycznych uczonych nie wierzy nawet w Boga. Niestety wiele komentarzy biblijnych jest napisanych właśnie z tej perspektywy.
2. Futuryści – przyszłość: Według tej szkoły rozdziały 1-3 opisują historię kościoła chrześcijańskiego (historycystyczne podejście), ale począwszy od rozdziału 4,1 Apokalipsa opisuje w symboliczny sposób wydarzenia, które będą się działy w przyszłości. Punktem startu wszystkich opisanych wydarzeń będzie tajemnicze zabranie kościoła z tej ziemi (rapture theology). Pan Jezus pochwyci i zabierze swoich wiernych naśladowców do nieba, a reszta która pozostanie na ziemi rozpocznie okres literalnych siedmiu lat udręki aż do widzialnego powrotu Jezusa. Ta dyspensacjonalistyczna teologia jak ją czasami nazywamy, stała się w czasie ostatnich 120 lat powszechną doktryną eschatologiczną wielu kościołów ewangelikalnych. Ponieważ w tej interpretacji narracja Apokalipsy dzieje się w przyszłości istnieje wiele różnych interpretacji i trudno wybrać która z nich jest prawdziwa. Popularyzatorami tej teorii są Hal Lindsay (Late Great Planet Earth) oraz Tim LaHaye (Left Behind). W tej interpretacji mamy wiele możliwości definiowania „złych bohaterów”. Byli nimi Związek Sowiecki, Wschodnia Europa. Dla Amerykanów był to komunizm. Ostatnio mówi się na temat Chin, Indii, krajów arabskich, islamu etc. Ludzie z poza USA interpretują Amerykę, jako „złego bohatera”. Często zwolennicy tej szkoły powołują się na ekonomię, która przyczyni się do zakończenia historii świata. Również klęski żywiołowe są interpretowane, jako środki inicjujące nowy scenariusz wydarzeń czasów końca. Z tego powodu szkoła futurystyczna ma bardzo sensacyjny charakter. Czy jesteś podekscytowany ostatnimi wydarzeniami w świecie, czy jesteś bardziej sceptyczny? To będzie miało wpływ na sposób, w jaki czytasz i interpretujesz Apokalipsę.
3. Historycyści - historia: Według tej szkoły Apokalipsa jest proroctwem, które opisuje przebieg historii od czasów Jana aż do powtórnego przyjścia Chrystusa. Apokalipsa opisuje co się stanie w tym czasie w wielkim konflikcie pomiędzy dobrem i złem – pomiędzy Chrystusem i Szatanem. Różne państwa, królestwa, wojny dostarczają różnych przykładów. Niektóre z nich są identyfikowane przez Apokalipsę. Czytelnik musi po prostu studiować historię (głównie historię zachodniej cywilizacji) i w ten sposób może podłączyć się do rożnych przedstawionych w tej księdze symboli. Czasami te połączenia są bardzo oczywiste, czasami potrzeba pomysłowości i kreatywności lub znalezienia niejasnego epizodu historii, aby nawiązać połączenie. Marcin Luter oraz wielu innych reformatorów byli zwolennikami tej metody. W XIX wieku metoda ta była bardzo popularna. Niestety dzisiaj mamy niewielu zwolenników tej metody częściowo z powodu przepowiedni Williama Millera, które się nie spełniły i doprowadziły do wielkiego rozczarowania. W tej interpretacji „źli bohaterzy” to dominujące władze polityczno-religijne, które negatywnie oddziaływały na reformatorów. Taka władza reprezentowana jest przede wszystkim przez kościół rzymskokatolicki. Nic więc dziwnego, że kościół katolicki w swojej teologii zaakceptował dwie pierwsze szkoły interpretacyjne. Skupienie uwagi na przeszłości lub przyszłości odwraca nieco uwagę od teraźniejszości, w której znajduje się kościół. „Dobrymi bohaterami” w tej interpretacji są prawdziwi chrześcijanie, a nie ci, którzy jedynie posługują się nazwą lub należą do istniejącego obecnie systemu. Historia pokazuje, w jaki sposób lud Boży wielokrotnie nie spełniał tego, czego pragnął Pan Bóg. Nadzieja polega na tym, że Jezus zabierze z tego złego świata małą grupę dobrych ludzi – resztkę i zabierze ją do swojego domu. Adwentyści utrzymują, że większa część Apokalipsy funkcjonuje w sposób historycystyczny. Dzisiaj bardzo niewielka ilość chrześcijańskich kościołów jest zwolennikiem tej szkoły interpretacyjnej.
4. Idealiści – symbolika. Apokalipsa wskazuje na ogólną walkę pomiędzy dobrem i złem, zarówno w naszym osobistym życiu jak i w kulturze, która nas otacza. W przeciwieństwie do określania jakiejkolwiek religijnej czy politycznej instytucji, jako „złego bohatera” ta szkoła proponuje bardziej osobiste zastosowanie poselstwa Apokalipsy. Symbole pełnią jedynie funkcję pomocniczą w budowaniu konkretnych aplikacji. Można wciąż tworzyć nowe aplikacje. Każdy doświadcza trudnych sytuacji i Pan Bóg spotyka nas tam gdzie się w danym momencie znajdujemy. Kiedy dana osoba czyta Apokalipsę to staje się ona jasna w pewnych obszarach, podczas gdy inne jej obszary mogą nie mieć zastosowania w danym przypadku, a przynajmniej nie teraz. Każda osoba może znaleźć swoje własne zastosowanie w Apokalipsie. Zwolennicy tej szkoły stawiają pytanie, Co ten tekst oznacza dla ciebie właśnie teraz?

Aby praktycznie zilustrować metodę interpretacyjną tych czterech szkół posłużę się przykładem pierwszej pieczęci z Ap 6,1-2

1. Preteryści – biały koń symbolizuje rzymskiego przywódcę Tytusa, który sprowadza sąd na odstępcze miasto Jerozolimę, która zabijała proroków i Mesjasza. Zdobędzie on Jerozolimę, co jest częścią Bożej zemsty z powodu zła.
2. Futuryści – biały koń może być uznany, jako dobry. Ale nie daj się oszukać! To nie jest Chrystus, ale Antychryst idący na podbój ziemi. To będzie miało miejsce gdy lud Boży zostanie w tajemnicy porwany do nieba. Antychryst jest tą samą potęgą, co okrutna bestia wychodząca z morza w Ap 13.
3. Historycyści – biały koń symbolizuje to, co jest dobre. Łuk wskazuje na to, że jeździec jest uzbrojony i wyrusza na podbój. Pierwsza pieczęć symbolizuje pierwszą falę zwiastowania ewangelii światu w I w.n.e. Następne pieczęcie reprezentują późniejsze okresy historii.
4. Spirytualiści – Bóg jest zwycięzcą. Ktokolwiek rządzi, jako król lub przywódca narodu czyni tak tylko z tego powodu, że Pan Bóg postawił go na tym stanowisku i Pan Bóg może tę osobę zdjąć z tego stanowiska, czego przykłady mamy w historii. Pan Bóg kontroluje sytuację.

Jeżeli chcesz w tym momencie wybrać jedną ze szkół interpretacji to nie zrozumiałeś, o co mi chodzi w tej ilustracji. Każda szkoła interpretacji wykorzystuje tekst biblijny, ale każda z nich posiada zwoje własne reguły, które prowadzą do całkowicie odmiennych interpretacji tego samego wersetu w Biblii. Jakie mogą być mocne i słabe strony każdej z tych szkół? Co powinniśmy zrobić? Nic dziwnego, że mamy tak wiele zamieszania i niezgody w interpretacji Apokalipsy. Zamiast rozpoczynać od wyboru jednej ze szkół interpretacji i dopasowywać Biblię lub nasze wyjaśnienie do założeń tej szkoły, należy rozpocząć od Biblii i pozwolić, aby Biblia uformowała nasze zrozumienie, bez względu na to, według jakiej „szkoły” brzmi dana teza lub interpretacja. Być może pomyślisz, że jest to jakaś nowa metoda studiowania Apokalipsy, wydaje mi się jednak, że jest to najstarsza metoda, jaka istnieje. Niestety w historii studiów teologicznych nad księgą Apokalipsy ta metoda została zgubiona. Warto do niej wrócić i pozwolić, aby tekst prowadził nas w stronę interpretacji. Możemy nazwać tę metodę metodą egzegetyczną, albo czytaniem Biblii „w kontekście”: literackim, inter-tekstowym, historycznym, chronologicznym, geograficznym, kulturowym (zwyczaje, tradycje, ekonomia, polityka, struktury społeczne). W trakcie naszych studiów będziemy się odwoływał do owych kontekstów aby zrozumieć tekst.

 

Struktura świątyni w Apokalipsie

Autorzy naszego podręcznika wykorzystali koncepcję Kenneth’a Strand’a sprzed kilkudziesięciu lat, aby pokazać, że siódemkowe cykle w księdze Apokalipsy pochodzą z opisu starotestamentowej świątyni. Mamy tam:

• świeczniki (rozdz. 1) reprezentujące siedem zborów (rozdz.2-3)
• tron (rozdz. 4-5) - możliwa aluzja do stołu z chlebami - przed siedmioma pieczęciami (rozdz. 6-7)
• ołtarz do składania kadzidła (rozdz. 8) przed siedmioma trąbami (rozdz. 8-11)
• arka przymierza (rozdz. 11) przed walką ze smokiem oraz siedmiu aniołów zaangażowanych w wielkie żniwo (rozdz. 12-14)
• koniec kapłańskiego wstawiennictwa (rozdz. 16) przed siedmioma ostatnimi plagami i upadkiem Babilonu (rozdz. 16-19).

Na zakończenie Apokalipsy (rozdz. 21-22), nie ma już żadnej świątyni. Jeśli świątynia została dana, zgodnie z Wj 25,8, aby Bóg mógł zamieszkać pośród Swojego grzesznego ludu, dlatego jej zniknięcie musi oznaczać, że wstawiennictwo Chrystusa zostało dokonane, a ludzie żyją teraz z Nim. Świątynia pokazuje, że plan Zbawienia i Apokalipsa stosują ten sam wzorzec.

DO PRZEMYŚLENIA

Dlaczego twoim zdaniem wielu ludzi przeznacza dużo więcej czasu na studiowanie wybranych fragmentów tej księgi a znacznie mniej na inne jej części? Na jakich fragmentach najczęściej koncentrują się adwentystyczni ewangeliści? Czy są jakieś fragmenty  w tej księdze, których unikasz?

Wspomniałem wyżej kilka różnych źródeł z których mógł czerpać Jan podczas pisania swojego tekstu. Czy są one zauważalne w Apokalipsie? Co mówi nam to na temat sposobu w jaki Pan Bóg komunikował prawdę o Jezusie w I w. n.e.? W jaki sposób Pan Bóg komunikuje dzisiaj prawdę o Jezusie?

Ap 1,1-3

Ten wstępny fragment jest "nakazem" i przygotowuje pole dla całej księgi. Opisuje „linię komunikacji” w przekazie Apokalipsy. Jan pisze tekst w trzeciej osobie (odnosi się do siebie jako "Jan" i "on").

Kto jest zaangażowany w przekazywanie „objawienia Jezusa Chrystusa”?

Jaki jest związek między "świadectwem Jezusa" a "wszystkim, co oglądałem w widzeniu"? W jaki sposób werset 2 pomaga nam zrozumieć "świadectwo Jezusa"?

Ap 1,4-6

Ten fragment jest podobny do wstępów w innych listach Nowego Testamentu oraz listach, które pisano w świecie grecko-rzymskim. Pierwszymi odbiorcami Apokalipsy były grecko-rzymsko-żydowskie zbory w ważnych miastach dzisiejszej Zachodniej Turcji. Powitanie ma potrójną formę. Pochodzi ono od Boga, tego, który istnieje i tego, który był, oraz tego, który jest „przychodzący” (erchomai- participium czasu teraźniejszego), a nie jedynie tego, który „będzie istniał w przyszłości”.

Siedmiokrotny lub „doskonały” Duch Boży jest źródłem Łaski i Pokoju, podobnie jak Ojciec i Syn. Natura Ducha nie jest precyzyjnie przedstawiona w Apokalipsie. Dowiadujemy się jedynie, że Siedem Duchów znajduje się przed Jego tronem. Symboliczne użycie liczby siedem w Apokalipsie powinno wzbudzić naszą czujność, aby nie zakładać literalnego istnienia siedmiu Duchów Boga. Być może warto zauważyć, że Duchy są wymienione przed Chrystusem.

Dary pochodzą od Pana Jezusa, który umarł i zmartwychwstał. Te odniesienia umiejscawiają działalność Jezusa - Kapłana w przeszłości w stosunku do Jana. Jezus już umarł, jako baranek ofiarny i zmartwychwstał jak trafnie symbolizuje to woda – oczyszczenie wodne w chrzcie i powstanie do nowości życia.

 

Ap 1 ,7-8

Aluzja do obłoków przywołuje słowa Jezusa z Mt 24 oraz jego wniebowstąpienie w Dz 1. Powrót Chrystusa jest tematem, który kończy Apokalipsę. Możemy go odnaleźć zarówno na początku księgi w rozdz. 1 jak i na końcu księgi w rozdz. 22 wraz z przypomnieniem w połowie księgi w rozdz. 16. Być może mamy tutaj aluzję do specjalnego zmartwychwstania tych, którzy skazali Chrystusa na śmierć. Teraz zmartwychwstali, aby zobaczyć Go jak zajmuje swoje miejsce, jako Król Królów i Pan Panów. 

Dlaczego twoim zdaniem wszystkie narody ziemi będą opłakiwać (biadać), kiedy powróci Chrystus?

Apokalipsa rozpoczyna się jak list ale szybko zamienia się w wizjonerskie doświadczenie, które było typowe dla ksiąg prorockich Starego Testamentu, a najbardziej upodabnia się do wizjonerskiego doświadczenia Daniela (Apokalipsa jest bardzo podobna do żydowskiej literatury apokaliptycznej w okresie drugiej świątyni.)