D. Wczesne wierzenia adwentystów dnia siódmego
Już przed 1844 rokiem kontynuacja ważności siódmego dnia – sabatu (soboty) jako dnia nabożeństwa była przedmiotem zainteresowania części millerytów. W tym samym czasie Rachel Oakes Preston, baptystka dnia siódmego, wręczyła kilka publikacji swojego Kościoła chrześcijanom z New Hampshire w stanie Waszyngton którzy wraz z innymi adwentystami oczekiwali „swojego odkupienia”. Wkrótce ich kaznodzieja, Fryderyk Wheeler, rozpoczął zachowywanie sabatu i wspólnota ta stała się pierwszą grupą adwentystów święcących sobotę. Dla tych wierzących sabat oraz niebiańska świątynia stały się „obecną prawdą”.
Chociaż większość millerytów wierzyła w świadomy stan umarłych, część z nich opowiadała się za nauczaniem, że śmierć jest stanem nieświadomości, w którym umarli nic nie wiedzą. W roku 1842, po przestudiowaniu w Biblii zagadnienia śmierci, Georg Storrs, były kaznodzieja metodystyczny, napisał książkę szerzej znaną jako „Sześć kazań” Storrsa. Stwierdził w niej, że Biblia naucza, iż umarli – dobrzy czy źli – nic nie wiedzą i w sensie symbolicznym śpią aż do czasu zmartwychwstania. William Miller i inni przywódcy byli przeciwni temu nauczaniu, ale nie potrafili przekonać swoich naśladowców do swoich racji. Podczas konferencji w Albany w 1845 roku, milleryci, nie mogąc pogodzić swoich stanowisk odnośnie stanu umarłych i wiecznej kary dla bezbożnych, ograniczyli się do stwierdzenia, że sprawiedliwi otrzymują swoją nagrodę podczas drugiego przyjścia. Tymczasem wcześni przywódcy adwentystyczni, tacy jak: Józef Bates, Ellen Harmon i Jakub White, przyjęli – harmonizujące z ich wiarą w bliskie zmartwychwstanie – biblijne nauczanie o warunkowej nieśmiertelności i śnie umarłych.
Z początkiem roku 1845 wcześni adwentyści opublikowali swoje poglądy w broszurach, swoich czasopismach i zaprzyjaźnionych gazetach. Spod piór adwentystycznych przywódców płynęły traktaty propagujące nowe zrozumienie niebiańskiej świątyni i sabatu. Pierwsze wydanie Present Truth (Obecnej Prawdy) ukazało się w 1849 roku.
Od 1848 do 1850 roku w różnych miejscowościach Nowej Anglii prowadzone były „Konferencje Sabatowe”. Spotkania te wyjaśniały naukę dotyczącą sabatu i służyły zjednoczeniu „braci w wielkich prawdach związanych z poselstwem trzeciego anioła” (James White, The Work of the Lord, „Review and Herald”, May 6/1852,s.5).Podczas tych konferencji wierzący studiowali Pismo Święte i modlili się o jasne zrozumienie właściwej nauki. W ciągu tych lat przedstawiciele różnych grup religijnych doszli do jednakowego zrozumienia filarów adwentystycznej wiary, takich jak sabat, drugie przyjście i stan umarłych. Ich wspólna teologia uformowała podstawy dla późniejszego rozwoju Kościoła.
E. Wcześni przywódcy adwentyzmu
Najwybitniejszymi osobistościami, jakie pochodziły z ruchu millerowskiego i położyły fundamenty Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego byli Józef Bates oraz
Jakub i Ellen White. Chociaż oni sami, jak i inni pionierzy, nigdy sami o sobie nie myśleli, jako o założycielach nowego ruchu religijnego. Uważali się raczej za duchowych spadkobierców prawdy oraz naprawiaczy wyłomu; nie tyle za innowatorów, co za reformatorów. Oni nie wymyślali nowych doktryn; oni szukali ich w Biblii. W ten sposób ostatecznie odkryli swoje korzenie w Starym i Nowym Testamencie
Józef Bates (1792-1872)
Znaczący członek trójki założycieli, Józef Bates – marynarz, reformator, kaznodzieja – urodził się w Nowej Anglii w 1792 roku. Bates zaczął pływać po morzu w wieku 15 lat, dochodząc do stopnia kapitana statku w 1820 roku. Jego autobiografia opisuje morskie przygody i porty, do których zawijał na całym świecie. Po swoim nawróceniu, około roku 1824, dowodził statkiem, na którym nie pozwolił na spożywanie napojów alkoholowych, przeklinanie oraz „pranie i cerowanie odzieży w niedzielę”. Życie morskie zakończył w 1827 roku, zaraz po chrzcie w kościele chrześcijańskim Fairhaven w stanie Massachusetss, do którego należała już jego żona, Prudencja. Średniozamożny Bates został przedsiębiorcą interesującym się zwłaszcza sprawami obywatelskimi, w tym wstrzemięźliwością, zwalczaniem niewolnictwa i edukacją.
W 1839 roku Bates przyjął poglądy Millera odnośnie powtórnego przyjścia. Od tej chwili całą swoją uwagę poświęcił ruchowi millerowskiemu. W 1844 roku sprzedał swój dom, uporządkował rachunki i został kaznodzieją. Na początku 1845 roku Bates przeczytał artykuł T.M. Preble’a na temat sabatu, właśnie opublikowany w Nadziei Izraela. Potem udał się do Waszyngtonu w New Hampshire, gdzie wraz z Fryderykiem Wheeler’em studiował to zagadnienie całą noc, zanim zdecydował się na przestrzeganie soboty. Następnego roku Bates napisał czterdziestoośmiostronicowy traktat pt.: „Sabat siódmego dnia, wieczny znak”. W oparciu o Dziesięć Przykazań przedstawił w nim sabat jako drogowskaz moralny i normę obowiązującą chrześcijan. W drugim wydaniu, następnego roku, Bates umiejscowił sabat w kontekście poselstwa trzech aniołów z 14 rozdziału Księgi Objawienia. Utożsamiając bestię z papiestwem. Bates wierzył, że zmiana cotygodniowego dnia nabożeństwa z soboty na niedzielę była oznaka papieskiego autorytetu.
W 1849 roku Bates udał się na Zachód, do Michigan, głosząc powtórne przyjście, sabat, niebiańską świątynię i sen umarłych. Po zgromadzeniu grupy nawróconych w Jackson, przeniósł się w 1852 roku do Battle Creek, w Michigan. W tym mieście skupiła się od 1855 roku działalność adwentystyczna. W latach formowania się Kościoła Bates zwykle proszony był do przewodniczenia jego zjazdom. W 1860 roku przewodniczył spotkaniu, na którym dla świeżo założonego wydawnictwa przyjęto nazwę „adwentyści dnia siódmego”. Kierował również organizacją Konferencji (Diecezji) Michigan w 1861 roku.
Bates był obrońcą i praktykiem zdrowego stylu życia. W rezultacie żył długo i zdrowo. W wieku 76 lat był jednym z głównych mówców podczas pierwszego adwentystycznego spotkania namiotowego w Wright, w stanie Michigan w 1868 roku. W okresie roku 1871, już 79 letni Bates poprowadził.co najmniej 100 spotkań, niezależnie od służby w lokalnym zborze. Zmarł w Instytucie Zdrowia w Battle Creek w marcu 1872 roku.
Jakub Springer White (1821-1881)
Urodzony w Palmyra w Main w 1821 roku, Jakub White jako młodzieniec cierpiał na fizyczne dolegliwości. Z uwagi na słabe zdrowie nie uczęszczał do szkoły aż do 19 roku życia. Potem, nadrabiając stracony czas, studiował po 18 godzin dziennie przez 12 tygodni, aby zdobyć certyfikat nauczycielski. Po roku nauczania White uczęszczał do szkoły przez kolejne 17 tygodni. Razem stanowiło to całą jego formalną edukację.
Jakub został ochrzczony w wieku 15 lat w Christian Connection. Po drugim roku nauczania od swojej matki dowiedział się o naukach millerowskich. Po raz pierwszy White usłyszał kazanie Millera w 1842 roku. Wkrótce po tym, jak zdobył własne wykresy prorocze, wynajął konia i wyjeżdżał, by ogłaszać poselstwo adwentu. W 1843 roku został ordynowany do służby w Christian Connection.
White poznał Ellen Harmon jeszcze przed wielkim rozczarowaniem, chociaż ich wzajemne relacje rozwinęły się później, po tym jak wspólnie pracowali, zwalczając fanatyzm na zachodzie Main w 1845 roku. Pobrali się przed sędzią pokoju w Portland, w stanie Main 30 sierpnia 1846 roku. Wkrótce potem rozpoczęli zachowywać sabat.
Od roku 1848 JakubWhite całkowicie poświęcił się służbie kaznodziejskiej. Podczas konferencji w Dorchester, w Massachustetts pod koniec 1848 roku, Ellen w widzeniu zobaczyła, że Jakub powinien wydawać gazetę wyjaśniającą prawdy biblijne, a utrzymywaną przez biedną i bardzo rozproszoną grupę czcicieli sabatu.. W odpowiedzi Jakub rozpoczął wydawanie w lipcu 1849 roku „Obecnej Prawdy”. Pismo kładło główny nacisk na kwestię sabatu i adwentystyczne spojrzenie na świątynię. W roku 1850 adwentyści wydali pierwszy numer „The Advent Review” (Przeglądu Adwentowego), aby „pocieszyć i pokrzepić prawdziwie wierzących przez pokazanie wypełnienia się proroctwa w cudownym Bożym dziele w przeszłości” (J.V.Himes, S. Bliss, A. Hale (red), „Advent Review”, August 1950, s.1). Redaktorem obu pism był Jakub White. W listopadzie tego roku doszło do połączenia obu pism w jedno: „The Second Advent Review and Sabbath Herald” (Przegląd Drugiego Adwentu i Zwiastun Sabatu), będące poprzednikiem dzisiejszego „The Adventist Review” (Przeglądu Adwentystycznego).
W 1855 roku White’owie przenieśli się do Battle Creek w Michigan. W roku 1860 Jakub brał udział w wyborze nazwy wyznaniowej. A kiedy zgodnie z prawem stanu Michigan nowo utworzone Towarzystwo Wydawnicze Adwentystów Dnia Siódmego w Battle Creek uzyskało osobowość prawną, Jakub White został jego przewodniczącym, jak również redaktorem „The Review and Herald”.
Jakub White był przewodniczącym Generalnej Konferencji w latach od 1865 do 1867, od 1869 do 1871 i kolejny raz od 1874 do 1880. W czerwcu 1874 roku rozpoczął wydawanie w Okland, w stanie Kalifornia, czasopisma „Signs of the Times” (Znaki Czasu).
Nieprzerwane zaangażowanie w przywództwo i administrację oraz pracę redaktorską i podróże nadwątliło zdrowie White’a. Po ataku malarii w sierpniu 1881 roku znalazł się w sanatorium w Battle Creek, gdzie zmarł 6 sierpnia. Został pochowany w grobie rodziny White’ów na cmentarzu Oak Hill w Battle Creek.
Ellen Gould (Harmon) White (1827-1915)
Ellen Harmon związana była z Jakubem White’em przez 35 lat. Razem budowali Kościół i rodzinę. Kościół Adwentystów Dnia Siódmego uznaje Ellen White za posłańca Pana, osobę obdarzoną unikalnym i przynoszącym owoce darem proroctwa.
Ellen urodziła się na farmie na północ od Gorham, w Main. Wraz z siostrą bliźniaczką, Elizabeth, były najmłodsze z ośmiorga rodzeństwa. W dzieciństwie jej rodzina przeniosła się do Portland, gdzie jej ojciec zajął się wytwarzaniem kapeluszy.
W wieku 9 lat, pewnego popołudnia, gdy wracała ze szkoły, Ellen została uderzona w twarz kamieniem rzuconym przez koleżankę z klasy. Przez trzy tygodnie leżała nieprzytomna. W wyniku złamania nosa i prawdopodobnie wstrząsu mózgu miała trudności z oddychaniem. W wieku 12 lat poczuła się już dostatecznie silna, by wrócić do szkoły, ale nie była zdolna znosić zbyt długo stresu; tak więc zakończyła formalna edukację. Rodzice nauczyli ją praktycznych umiejętności domowych. Jej późniejsze wykształcenie poszerzyło się w wyniku czytania.
Rodzina Ellen traktowała religię poważnie. Jej ojciec był diakonem w lokalnym Kościele metodystycznym. W 1840 roku Ellen i inni członkowie jej rodziny usłyszeli wykład Williama Millera i przyjęli prawdę o powrocie Jezusa na ziemię około 1843 roku. Ellen została ochrzczona przez zanurzenie 26 lipca 1843 roku i przyjęta do Kościoła Metodystów.
W grudniu 1844 roku, w czasie gdy wielu rozczarowanych millerytów słabło w swojej wierze, Ellen wraz z czterema innymi kobietami spotkała się na nabożeństwie w domu przyjaciółki. Podczas modlitwy siedemnastoletnia Ellen doświadczyła swej pierwszej wizji, w której widziała obraz podróży ludu adwentowego do nieba; wysoko ponad światem szli oni wąską ścieżką ku niebiańskiemu miastu, kierując swój wzrok na Jezusa. Ellen widziała również drugi adwent i chwałę Nowego Jeruzalem (E.G.White, Early Writing, s. 13-20).
Gdy Ellen opowiedziała o swej wizji innym wierzącym, adwentyści poczuli się zachęceni. Namówili ją, by opowiadała o tym, co widziała w pierwszej, jak i następnych wizjach. Udawała się z miejsca na miejsce, składając swoje świadectwo, acz robiła to niechętnie. Podczas jednej z takich podróży pracowała wraz z młodym adwentystycznym kaznodzieją, Jakubem White’em. Pobrali się 30 sierpnia 1846 roku.
Narodzenie 26 sierpnia 1847 roku Henry’ego Nicolsa White’a wprowadziło Ellen w radości i troski macierzyństwa. Jej drugi syn, Jakub Edson, urodził się w lipcu 1849 roku w Rocky Hill, w Connecticut. William Clarence dołączył do rodziny w 1854 roku. John Herbert, urodzony w 1860 roku, żył tylko kilka miesięcy. Ich pierworodny zmarł na zapalenie płuc w 1863 roku. Największym zmartwieniem Ellen była konieczność pozostawiania chłopców pod opieką innych osób na czas podróży, gdy towarzyszyła mężowi. Zachowane listy do jej synów ukazują rzadką mieszaninę matczynej troski i pastoralnej opieki.
W późnych latach 1840, Ellen i Jakub White’owie uczestniczą w wielu konferencjach biblijnych. Wnioski doktrynalne, do jakich dochodzono podczas tych spotkań w wyniku studiowania Biblii, były potwierdzane przez wizje Ellen, prowadząc do pewności względem zajętego stanowiska.
W 1848 roku Ellen miała wizję polecającą jej mężowi zająć się drukowaniem małej gazety. Pojawiło się pierwsze wydanie „Obecnej Parwdy”. Od tego momentu White’owie dużo czasu spędzali na przygotowywaniu i publikowaniu broszur i gazet.
Zaraz po przeprowadzce White’ów do Battle Creek w roku 1855 Ellen miała widzenie, podczas którego pokazano jej sprawy istotne dla kościoła w Battle Creek. Zapisała to, co widziała i przeczytała w najbliższy sabat w kościele. Członkowie uznali, że świadectwo to przyniosłoby pożytek i innym wierzącym. Dlatego tam właśnie po raz pierwszy uchwalono wydanie „Świadectw dla Zboru”, 16 stronicowej broszury, która ostatecznie została wydana w 9 tomach.
W marcu 1858 roku Ellen miała dwugodzinną wizję wydarzeń związanych z wielkim konfliktem pomiędzy dobrem i złem, obejmującym okres wieków od upadku aż do nowej ziemi. Widzenie to stało się podstawą dla pierwszego tomu „Darów Ducha”, poprzednika „Wielkiego boju”. Dom, w którym napisała większość tej książki stoi do dziś, by przypominać obecnemu pokoleniu o pochodzącym od Boga dziele Ellen White.
Czas Ellen White nie był poświęcony jedynie pisaniu, kazaniu czy podróżowaniu. Jej pamiętniki i listy z okresu wczesnego pobytu w Battle Creek ukazują ją jako matkę i panią domu, dbającą o ogród, szyjącą ubrania czy odwiedzającą sąsiadów. Jej dom był niczym niebo dla będących w podróży pastorów, młodzieży pragnącej zdobyć wykształcenie oraz osób będących w niedoli.
Po wizji w Otsego z 1863 roku Ellen White zrozumiała znaczenie relacji pomiędzy zdrowym trybem życia a zdrowiem duchowym. Później pokazano jej, że Kościół powinien utworzyć instytucję zajmującą się opieką nas chorymi i uczeniem zdrowego stylu życia. To doprowadziło do otwarcia w 1866 roku Zachodniego Instytutu Reformy Zdrowia, znanego później jako Sanatorium Battle Creek.
W latach 1870 Ellen White podróżowała wraz z mężem, mając na uwadze zarówno poprawę jego zdrowia, jak i dalszy rozwój Kościoła. Podczas spotkań namiotowych przemawiała do licznie zgromadzonej publiczności czystym głosem, który mógł być słyszany przez tysiące ludzi. Jej przemówienia o chrześcijańskiej wstrzemięźliwości miały olbrzymie powodzenie wśród ludzi wszelkich wyznań. Po śmierci Jakuba w roku 1881 aż do roku 1883 publiczna działalność Ellen znacznie zmalała. Gdy wróciła do zdrowia, przyrzekła nie ustawać w wysiłkach na rzecz dzieła, które oboje tak kochali.
W 1885 roku Ellen White i jej syn William udali się w podróż do Europy. Poczynając od Bazylei w Szwajcarii, przemierzyła Skandynawię, Niemcy, Francję i Włochy, zachęcając wiernych do ewangelizacji Europy i próbując zjednoczyć adwentystów w tych krajach. Nawet podróżując, pisała.
Po powrocie do Stanów Zjednoczonych Ellen osiedliła się w Kalifornii, gdzie kontynuowała pisanie ilekroć tylko nie podróżowała czy nie przemawiała podczas kościelnych spotkań. Na początku nowego stulecia intensywnie pisała o potrzebie ewangelizacji w wielkich miastach i pozyskiwaniu Afroamerykanów z Południa. W roku 1909 w wieku 81 lat wzięła udział w sesji Generalnej Konferencji w stolicy kraju, w Waszyngtonie. Podczas tej trwającej pięć miesięcy podrózy przemawiała 72 razy na 27 miejscach zanim powróciła do domu w Elmshaven, niedaleko St. Helena.
Zmarła w 1915 roku, pięć miesięcy po tym, jak upadła i złamała biodro. Nabożeństwo pogrzebowe przeprowadzono w zborze Tabernacle w Batlle Creek. Pochowano ją obok męża na cmentarzu w Oak Hill.
c.d.n.
Komentarze