W ślad za „Signa Temporis” - Nr 9/2005; Rocznik Teologiczno-Humanistyczny, wyd. Wyższej Szkoły Teologicznej, Podkowa Leśna 2005 - internautom udostępniamy w odcinkach rozdział z „Handbook of Seventh-day Adventist Theology" - Nancy J. Vyhmeister - „Kim są adwentyści dnia siódmego?”
Na pytanie „kim są adwentyści dnia siódmego?"” można odpowiedzieć prosto i krótko: Kościół Adwentystów Dnia Siódmego jest ponad 10-milionową (obecnie 15 milionową - przyp. red.) społecznością chrześcijan, którzy przestrzegają soboty, jako biblijnego sabatu i oczekują bliskiego powtórnego przyjścia Jezusa. Bardziej dokładnie można powiedzieć, że adwentyści dnia siódmego są społecznością konserwatywnych protestantów, ewangelicznych chrześcijan, których wiara oparta jest na Biblii i koncentruje się na Jezusie, z naciskiem na Jego śmierć na krzyżu, służbę w niebiańskiej świątyni i bliski powrót w celu zbawienia Jego ludu. Znani są z przestrzegania sabatu, podkreślania, że utrzymywanie zdrowia jest religijnym obowiązkiem oraz z działalności misyjnej o światowym zasięgu.
Celem tego opracowania jest po pierwsze opowiedzenie historii Kościoła od jego prekursorów aż do początków XX wieku. Druga część zawiera ogólne spojrzenie na Kościół, na to jak obecnie działa, a także migawki z najważniejszych zagadnień dotyczących Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego. Bibliografia tego rozdziału zawiera listę wykorzystanych źródeł, jak również książek do dalszego studium historii i działalności Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego.
1
Poprzednicy i dziewiętnastowieczny adwentyzm
A
Prekursorzy Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego
B
Ruch millerowski
C
Wielkie rozczarowanie
D
Wczesne wierzenia adwentystów dnia siódmego
E
Wcześni przywódcy adwentystyczni: Józef Bates (1792-1872), Jakub Springer White (1821-1881), Ellen Gould (Harmon) White (1827-1915).
F
Historia wczesnych adwentystów; lata 1850-te:działalność wydawnicza, lata 1860-te organizacja, lata 1870-te edukacja i misja
G
Koniec XIX wieku
H
Reorganizacja Kościoła
I
Spór z Kellogiem
2
Kościół Adwentystów Dnia Siódmego w XX wieku
A
Rozwój kościoła: działalność wydawnicza, radio i telewizja, statki i samoloty misyjne, misja celowa.
B
Zaangażowanie wyznawców w misję
C
System edukacyjny
D
Praca medyczna
E
Opieka społeczna i rozwój
F
Organizacja Kościoła
G
Wydarzenia (rozwój) teologiczne
3
Bibliografia
I. Poprzednicy i dziewiętnastowieczny adwentyzm
Nazwa „adwentyści dnia siódmego” została przyjęta w roku 1860. Ci, którzy ją wybrali zdecydowali na określenie się poprzez swoje wyróżniające wierzenia - zachowywanie Bożego dnia świętego w siódmym dniu tygodnia i przekonanie, że powtórne przyjście Jezusa jest bliskie. W 1861 roku założono wydawnictwo adwentystów dnia siódmego. Zaś Generalna Konferencja Adwentystów Dnia Siódmego została formalnie zorganizowana w roku 1863.
Oficjalne pojawienie się Kościoła datuje się na wczesne lata 1860-te. Poprzedzone to zostało dekadą przygotowań. Korzenie Kościoła sięgają czasów apostolskich, ponieważ jego pionierzy widzieli się jako kontynuatorzy nowotestamentowej tradycji.
A. Prekursorzy Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego
|
|
Od początku XIX wieku biblijni interpretatorzy na całym świecie pisali i głosili bliskość powtórnego przyjścia Jezusa. Głębokie studium Księgi Daniela i Księgi Objawienia ap. Jana doprowadziło wielu do wniosku, że prorocze okresy czasu zbliżają się do końca. Manuel de Lacunza, jezuita urodzony w Chile, studiował Biblię przez dwadzieścia lat, zanim napisał: „La venida del Mesias en gloria y magestad” (Powrót Mesjasza w chwale i majestacie). |
| Dzieło Lacunzy zostało przetłumaczone na język angielski przez londyńskiego kaznodzieję Edwarda Irvinga, który załączył do niego sprawozdanie z pierwszej Konferencji Proroczej w Albury. Konferencja ta miała miejsce w latach 1826-1830 i wzięli w niej udział duchowni z różnych Kościołów i społeczności, a jej tematem było studium bliskości drugiego adwentu, proroctw Księgi Daniela i Księgi Objawienia ap. Jana oraz „obowiązków, jakie wynikają z tego dla Kościołów”. |
|
 |
Józef Wolff, jeden z dwudziestu uczestników konferencji z 1826 roku, podróżował następnie wytrwale po krajach zachodniej i środkowej Azji, głosząc nadejście Chrystusa i początek Jego tysiącletniego panowania w Jerozolimie około roku 1847. W Szwajcarii, rozpoczynając od roku 1837, Franciszek Gaussen w ramach szkoły niedzielnej przedstawiał serię wykładów poświęconych proroctwom Księgi Daniela, w których wykazywał, że Księga Daniela i Księga Objawienia ap. Jana nakreślają historię świata, który dobiega swego kresu. |
W Ameryce Północnej początek XIX wieku był czasem wielkiej żarliwości religijnej. Z tego „Wielkiego przebudzenia” pochodzi silny ruch zagranicznego misjonarstwa, spotkania namiotowe, ruch szkół niedzielnych oraz Amerykańskie Towarzystwo Biblijne. „W większości przypadków to proroctwo było siłą sprawczą religijnej myśli i działalności” (LeRoy E, The Prophetic of Our Fathers, Review and Herald, Washington 1946-1954, t..3 s. 276) w tym okresie. Kazania, broszury i książki głosiły, że wydarzenia występujące na świecie są jedynie preludium dla milenium. Rozumiano, że okresy prorocze Księgi Daniela i Księgi Objawienia ap. Jana zbliżają sie do końca. W takiej atmosferze wyrośli prekursorzy Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego.
Z drugiej strony adwentystyczne korzenie sięgają znacznie głębiej. W XVI wieku Marcin Luter napisał, iż jest przekonany, że dzień sądu nie nadejdzie później niż w ciągu 300 lat. Prawdziwymi „adwentystami”, czy też wierzącymi w powtórne przyjście Chrystusa, byli sami apostołowie. Paweł wyglądał powrotu Jezusa z wielką nadzieją (1 Tym. 4,16). Wszystkie te wyrazy wiary oparte były u swej podstawy na obietnicy samego Jezusa: „powrócę znów” (Jan 14,3).
B. Ruch millerowski
William Miller, rolnik z Low Hampton w stanie Nowy Jork, rozpoczął uważne studium Biblii od czasu swego nawrócenia w roku 1816. Po dwóch latach badań doszedł do wniosku, że stosownie do proroctwa z Księgi Daniela 8,14 „za około 25 lat wszystko, co teraz istnieje, przeminie” (W. Miller,Apology and Defency, Boston 1845, s.12). Następne pięć lat Miller spędził na badaniu i ponownym analizowaniu argumentów za i przeciw temu, w co uwierzył. Po tym czasie był przekonany nie tylko odnośnie bliskości powrotu Chrystusa, ale również tego, że jego obowiązkiem było podzielić się swoją wiarą z innymi. Jednakże, będąc samoukiem i osobą z natury nieśmiałą, Miller obawiał się powstać i ogłosić to, co odkrył w wyniku swego studium proroctw.
W 1831 roku William Miller umówił się z Bogiem, że jeśli zostanie poproszony do kazania, to - jak napisał - „pójdę i powiem im, co odkryłem w Biblii odnośnie przyjścia Pańskiego” (Tamże, s. 17). Już w trakcie tej modlitwy do domu studiującego Biblię rolnika zbliżał się młody człowiek, by zaprosić go do poprowadzenia ożywienia. Zaskoczony nagłą odpowiedzią Miller modlił się usilnie, aby po godzinie być gotowym przyjąć zaproszenie do przemawiania w pobliskim Dreźnie.
W roku 1832 w lokalnej gazecie w Vermont Miller opublikował serię ośmiu artykułów. Cały 1834 rok poświęcił na kazanie i pisanie. W roku 1836 wydał książkę, później poszerzoną o chronologię i wykresy prorocze. Od października 1834 roku do czerwca 1839 roku dziennik Millera sprawozdaje o 800 wykładach wygłoszonych w odpowiedzi na bezpośrednie zaproszenia.
Kiedy do Millera przyłączyli się kaznodziejowie innych wyznań, liczba wiernych wzrosła. Tych, którzy przystąpili do tego ruchu nazywano „millerystami" lub „adwentystami”. W roku 1840 Joshua Himes zapoczątkował wydawanie „Signs of the Times” (Znaków Czasu), pierwszej z wielu Millerowskich publikacji. Tego samego roku opublikowano wezwanie do uczestnictwa w pierwszej Generalnej Konferencji Chrześcijan Oczekujących Adwentu, która miała sie odbyć w Bostonie. Zaraz po tej konferencji miała miejsce druga w roku 1841. 200 0becnych osób ustanowiło strategię rozpowszechniania literatury i głoszenia adwentowego poselstwa wśród różnych denominacji, które reprezentowali.
Poczynając od roku 1842 prowadzono spotkania namiotowe, aby „poprzez krzyk o północy obudzić grzeszników i oczyścić chrześcijan, a także, aby podtrzymać nastrój oczekiwania na bliskie nadejście Chrystusa na sąd świata” (E.Jr. Hale, H. Plumer, T. Cole, Second Advent Conference ond campmeeting, „Signs of the Times,” June 15/1842, s.88). Według późniejszych szacunków Millera, w jego ruch było zaangażowanych 200 duchownych i 50 000 wiernych z wielu różnych kościołów i wspólnot, wygłoszono także 500 publicznych wykładów. Ze swoimi wykresami, książkami, czasopismami i dużymi spotkaniami namiotowymi milleryci wywoływali duże wrażenie na ówczesnych mieszkańcach północno-wschodnich stanów. Jednocześnie w głównych Kościołach pojawiła się przeciwko nim opozycja.
Rozpuszczano pogłoski o fanatycznych wierzeniach millerytów. Gazety publikowały artykuły, w których było więcej fantazji niż prawdy: niektóre donosiły, że milleryci przygotowują sobie specjalne ubrania na wniebowstąpienie. Publiczne kpiny, jakich milleryci stali się przedmiotem, doprowadziły większość z nich do oddzielenia się w 1843 roku od Kościołów, do których należeli.
C. Wielkie rozczarowanie
Miller sądził, że koniec świata nastąpi około roku 1843. Latem tego roku wyraził rozczarowanie, że Chrystus jeszcze nie przyszedł, ale namawiał wiernych, by trwali w oczekiwaniu na rychłe przyjście Pana. W lutym 1844 roku grupa adwentystycznych kaznodziejów, wśród których nie było Millera, doszła do wniosku, że 2300 dni-lat z proroctwa Daniela 8,14 nie zakończy się wcześniej niż jesienią 1844 roku. Niedługo potem określono nawet dokładny dzień - 22 października.
Nowa data drugiego przyjścia została obliczona na podstawie daty Dnia Sądnego przypadającego w siódmym miesiącu kalendarza żydowskiego. Ponieważ Chrystusa - „naszą Wielkanoc” - ukrzyżowano w dzień w którym były uśmiercane wielkanocne baranki, a ożywiono w dzień potrząsania snopami, było logicznym oczekiwać, że miał przyjść do niebiańskiego Świętego Świętych, by ogłosić początek roku jubileuszowego w Dzień Pojednania.
Data 22 października przyjmowała się powoli, ale w miarę jak się zbliżała, entuzjazm rósł. Jednak nie wszyscy zaakceptowali „ruch siódmego miesiąca”. Sam Miller uznał datę 22 października za prawidłową zaledwie na dwa tygodnie przed tym brzemiennym dniem.
22 października 1844 roku, w nastroju uroczystej radości i wielkiego oczekiwania, milleryci zgromadzili się w swych domach i kościołach, gotowi na powrót Chrystusa. Niestety! Ich nadzieje zostały pogrzebane. Do ich rozczarowania dołożono jeszcze kpiny naśmiewców i tych, którzy tylko ze strachu wyznawali wiarę w adwent. Wierni, pewni, że ich ruch był prowadzony przez Boga, próbowali zrozumieć, gdzie się pomylili.
Po wielkim rozczarowaniu, ci, którzy oczekiwali adwentu podzielili się na grupy różniące się w opiniach na temat tego, dlaczego Chrystus nie przyszedł. Większość była pewna, że mieli rację, odnosząc proroctwo o 2300 dniach-latach do powtórnego przyjścia; ponieważ Chrystus nie przyszedł, musieli popełnić błąd w swej chronologii. Mniejsza grupa uważała, że miała rację, jeśli chodzi o wydarzenie i chronologię; przyjście Chrystusa było wydarzeniem „duchowym” w życiu wierzących. Grupa ta stała się znana pod nazwą „spirytualistów". Niektórzy wyznaczali kolejne daty drugiego przyjścia, tylko po to, by ponownie się rozczarować. Inna grupa stwierdziła, że chronologia była prawidłowa, ale pomylono się co do wydarzenia; wśród tej grupy byli założyciele Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego.
William Miller nadal oczekiwał powrotu Jezusa, choć przyznał, że historyczne i chronologiczne źródła, na których oparł swoje wyliczenia mogły być błędne. W swym oczekiwaniu rychłego powrotu Jezusa odsunął się od tych, którzy wierzyli, że błąd tkwił raczej w określeniu oczekiwanego wydarzenia niż w wyliczaniu czasu, nadal jednak traktował ich jak braci w Chrystusie. Nie akceptował nowego rozumienia niebiańskiej świątyni, snu śmierci czy zachowywania sabatu, podobnie jak pionierzy Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego. Miller zmarł w 1849 roku w nadziei bliskiego powrotu Zbawiciela.
23 października 1844 roku Hiram Edson wraz z przyjacielem millerytą przystąpili do zachęcania tych, którzy cierpieli w wyniku rozczarowania. Gdy po wspólnej modlitwie przechodzili przez Edsonowe pole kukurydzy, Edson doznał nagłego oświecenia. Milleryci myśleli, że świątynią, która miała być oczyszczona (Dan. 8,14), był Kościół na ziemi, oczyszczony od grzechu podczas powrotu Chrystusa. Edson zrozumiał, że świątynia, która miała być oczyszczona nie znajduje się na ziemi, ale w niebie; 22 października oznaczał nie tyle koniec, co początek symbolicznego Dnia Pojednania. Jezus wszedł do Miejsca Najświętszego niebiańskiej świątyni, by wykonać szczególne dzieło zanim powróci na ziemię.
Edson wraz z przyjacielem zbadali Pismo Święte pod tym kątem. W 1845 roku Owen R.L. Crosier rozwinął spojrzenie Edsona, formułując pogląd później przyjęty przez adwentystów dnia siódmego. Dzień 22 października 1844 roku oznaczał początek oczyszczenia niebiańskiej świątyni i rozpoczęcie przedadwentowej, śledczej fazy sądu; powtórne przyjście Chrystusa na ziemię należało do przeszłości. Nie ustalono żadnej daty, ale zgodzono się co do tego, że widzialny powrót Jezusa nadejdzie niebawem. Potem miało nastąpić milenium, podczas którego Chrystus wraz ze świętymi mieli panować w niebie. A na końcu tysiąclecia miało nastąpić odnowienie ziemi i założenie Królestwa Bożego.
c.d.n.
Komentarze