Dandenong Polsko-Australijski Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Wersja dźwiękowa:

Pisałem już w odcinku nr 1 o pasji Cezarego Niewiadomskiego. W czasie przegrywania starych taśm magnetofonowych na twardy dysk komputerowy, natrafił na nagranie dokonane w Warszawie w roku 1977, gdzie na zjeździe była grupa członków zboru Krasna Wieś, która  w czasie przerwy usiadła z tyłu kaplicy i zaczęła śpiewać. Cezary postanowił to uwiecznić na taśmie, a po skopiowaniu na komputer przesłał do mnie z zapytaniem – czy to się może przydać?

Po odsłuchaniu i przemyśleniu odpowiedziałem – oczywiście!

Przeniosłem się myślami do roku 1950, kiedy to czternastoletni chłopiec z rodzicami znalazł się  Białymstoku;  tam ojciec Marian Kot otrzymał placówkę z mieszkaniem na ul. Jurowieckiej 24, a na piętrze mieściła się kaplica.

Podziwiałem i przysłuchiwałem się śpiewnej, bardzo miękkiej wymowie, część ludności posługiwała się wyłącznie językiem białoruskim.

Na pierwszy zjazd okręgowy w Białymstoku, przybyli członkowie z Krasnej Wsi, Soc, Iwanek, Zabłudowa i w czasie sobotniego nabożeństwa wstaje (wtedy dla mnie) wujek Dmintruk i podaje po białorusku – „pajom Psałom...”. Otwierałem szeroko oczy i nastawiałem uszy – wszyscy z Krasnej Wsi otworzyli Biblie i śpiewali Psalmy, śpiewali na głosy – jak przewyborny chór cerkiewny.

 Poświęć 10 minut i wysłuchaj nagrania z Warszawy w roku 1977 – tutaj.

Zbór w Krasnej Wsi, rok 1951.

Zbór w Krasnej Wsi, rok 1956.

Zbór w Krasnej Wsi, rok 1957.

Zbór w Krasnej Wsi, rok 1958.

Krasna Wieś leży w województwie podlaskim, w powiecie bielskim, w gminie Boćki. W latach poprzednich należała do województwa białostockiego – i nazywała się Krasnowieś.

Mapka wzięta z Wikipedia.

W latach 50. ubiegłego stulecia do Krasnej Wsi z Białegostoku jechało się pociągiem parowym, którego lokomotywa sapała, prychała parą i wyrzucała z komina snopy iskier. Wysiadało się w Gregorowcach i – do Krasnej Wsi trzeba było przejść piechotką 7 km przez lasy i pola. Raz szedłem zimą w roku 1953 z br. Stanisławem Dąbrowskim drogą i lasem zasypanymi śniegiem prawie „po pas”, przy temperaturze –42 st. C, wyglądaliśmy jak Mikołaje, ale doszliśmy!

Ciekawa jest historia adwentyzmu za ziemi białostockiej i zboru w Krasnej Wsi, choć mało znana.

Dzięki uprzejmości s. Ewy Zaborowskiej przytoczę z jej pracy magisterskiej „Historia Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego na Białostocczyźnie”, kilka ustępów związanych z historią zboru w Krasnej Wsi:

Str. 6 – 9: „Makary  Gryc. 20 czerwca 1876 r. w Krasnej Wsi, powiatu bielskiego, grodzieńskiej guberni[1] urodził się Makary Gryc. Był on nauczycielem w rodzinnej wiosce, najbardziej wykształconym i szanowanym jej mieszkańcem. Jako człowiek bardzo religijny, już po ożenku z Praskowią Iłłarionowną, zdecydował się zostać duchownym prawosławnym. W tym celu wstąpił do seminarium, ale po niedługim czasie porzuca je widząc niestosowne zachowania przyszłych duchownych. Jednak oboje małżonkowie pragnąc gorliwie służyć Bogu postanawiają resztę życia spędzić w zakonie. Dwóch starszych synów – Aleksandra i Michała oddają pod opiekę Kościoła Prawosławnego z zaznaczeniem, że w przyszłości mają być duchownymi, a dwie córki oddają pod opiekę rodzinie. Pożegnawszy się z dziećmi udają się pod mury klasztoru żeńskiego i tam żegnają się ze sobą  przypuszczając, że na zawsze. Widząc ich pożegnanie przełożona zakonu doradziła, aby wzięli swoje dzieci i służyli Bogu w inny sposób. Tak też małżonkowie postąpili.

Makary Gryc wyjeżdża do Warszawy w poszukiwaniu pracy, później sprowadza tam swoją rodzinę. Dzieje się to około 1909 r. Pracuje na poczcie i tam współpracownik zapoznaje go z adwentyzmem. Gdy oboje małżonkowie zamierzają przyłączyć się do zboru adwentystów, kierują bezpośrednio do generalnego gubernatora Warszawy prośbę o wystąpienie z Kościoła Prawosławnego. Pochłania to wiele czasu i starań, aby pokonać tę barierę. Wreszcie w 1910 r. małżonkowie Gryc zostają ochrzczeni w Wiśle niedaleko Warszawy. Makary chce święcić sobotę i aby mieć wolny dzień, początkowo zamienia się z innymi urzędnikami. Wkrótce jednak zaproponowano mu, by złożył podanie o zwolnienie z pracy. Był to bardzo ciężki cios dla rodziny z kilkorgiem małych dzieci. Makary Gryc uzyskuje specjalne pozwolenie i sprzedaje adwentystyczne książki. W ten sposób rodzina ma zapewnione skromne utrzymanie.

W 1912 r., jak zwykle, wyjeżdżają wszyscy na wakacje do Krasnej Wsi. Tutaj Makary Gryc opowiada rodzicom, krewnym i znajomym o ewangelii, o Bogu. To powoduje zmianę nastawienia ludzi do niego, a jeden z krewnych donosi miejscowemu duchownemu prawosławnemu o działalności Makara. Nie podoba sie to duchownemu, tym bardziej, ze kilka osób zaczęło interesować się Pismem Świętym.[2]  Duchowny donosi władzom, że Makary Gryc prowadzi działalność wywrotową. Gdy wraca do Warszawy zostaje aresztowany. Duchowieństwo prawosławne oskarża go o bluźnierstwo religijne, zniesławienie prawosławia, agitację religijną przeciwko świętemu prawosławiu, przeciw ikonom i krzyżowi. Rodzina pozostająca jeszcze w Krasnej Wsi, dopiero po jakimś czasie dowiaduje się o tym fakcie. Makary trafia do więzienia na kilka miesięcy. Rodzina w tym czasie znajduje się w bardzo trudnej sytuacji, bez środków do życia. Są wspierani przez współwyznawców. Gryc zostaje przewieziony do Prużan w grodzieńskiej guberni, w tym celu aby ‘właściwie’ odbył się sąd przy udziale samych prawosławnych ławników. W Warszawie wyrok mógłby być łagodny, gdyż wśród ławników mogli naleźć się nie tylko prawosławni. Tutaj spędza kolejnych kilka miesięcy, w okropnych warunkach, ‘gdzie wszy można było zbierać garściami’. Następnie z Prużan zostaje przeniesiony do więzienia w Brześciu Litewskim i tam odbywa się sąd przy zamkniętych drzwiach. Na rozprawie zeznają podstawieni fałszywi świadkowie.[3]  Prokurator żąda dla niego trzech lat więzienia. Sąd uniewinnia Makara Gryca, po około siedmiu miesiącach spędzonych przez niego w więzieniu.[4]

Po wyjściu z więzienia pracuje krótko w Warszawie jako ewangelista misyjny. W 1913 r. zostaje przeniesiony do Lublina już jako pastor (duchowny młodszy), a w maju 1914 r. powołany do służby w Sewastopolu na Krymie, trzy lata później ordynowany do służby pastorskiej jako duchowny starszy. Dalsza jego i jego rodziny historia związana jest z terenami znajdującymi się poza granicami naszego kraju.[5]

4. Początki adwentyzmu w Dubnie[6]

Po tak trudnym początku w Krasnej Wsi, idee zasiane przez Makara Gryca znajdują podatny grunt w pobliskiej wiosce Dubno. Tam mieszka Paweł Gul „gorliwy w religii prawosławnej. Usługiwał w cerkwi prawosławnej koło duchownego,[7] kolega Makara Gryca z wojska.[8]  Jeszcze  przed I wojną światową Makary Gryc zaprasza Pawła Gula na zjazd adwentystyczny do Warszawy. Antonina Muśko podaje, że przez jakiś czas Paweł Gul nawet tam pracuje. Jest to prawdopodobnie rok 1913.[9]  Po powrocie z Warszawy do rodzinnego Dubna Paweł Gul już praktykuje w swoim życiu poznane idee adwentystyczne i opowiada o Bogu. „Gdy wrócił z Warszawy i zaczął głosić Słowo Boże, zaczęto go prześladować do tego stopnia, że chciano go zabić. Gdy wracał z Bociek do Dubna zrobiono na niego na głównej drodze zasadzkę, by go zabić i wrzucić do wody, która znajdowała się tuż przy drodze. Jednak Gul, wówczas nieświadomy tego, poszedł inną drogą, przez łąki i wrócił szczęśliwie do domu.”[10]  Ewangelią interesuje się jego żona i siostra Anna Muśko wraz z czterema córkami: Eudokią, Anną i Marią. To w domu Pawła Gula w Dubnie odbywają się pierwsze nabożeństwa adwentystyczne na Białostocczyźnie.[11]

Podczas I wojny światowej, latem 1915 r., ludność z tych terenów wyjeżdża w głąb Rosji. Wielu młodych mężczyzn zostaje wcielonych do armii carskiej, zaś wiele rodzin w obawie o swoje życie i bezpieczeństwo ucieka przed nadciągającą armia niemiecką.[12] Również z Dubna i Krasnej Wsi wiele rodzin wyjeżdża do Rosji. Także losy te podziela Paweł Gul z rodziną. Wielu Polaków tam na obczyźnie umiera w wyniku panującej epidemii tyfusu. W Rosji umiera Paweł Gul. Później do kraju wraca jego żona z córką.[13] Wiele z tych osób, które wyjechały z Krasnej Wsi, w Rosji bliżej zapoznaje się z adwentystycznymi ideami. I wojna światowa przyczynia się również do tego, że adwentyzm znajduje podatny teren w innej części województwa, w Socach – ówczesnego powiatu bielskiego.[14]

Str. 14 – 20: „ 3. Adwentyzm na Białostocczyźnie

2 sierpnia 1919 r. na mocy ustawy sejmowej zostaje utworzone Województwo Białostockie.[15]  Rok ten jest znamienny również dla Kościoła Adwentystycznego na Białostocczyźnie. W tym czasie powstają pierwsze zbory adwentystyczne na tym terenie.

Krasna Wieś[16]

 „Pomimo tego, że Makary Gryc pochodził z Krasnowsi i po wyjeździe do Warszawy bywał w domu rodzinnym, to jednak do I wojny światowej ewangelia znalazła podatny grunt tylko w Dubnie. W Krasnowsi w tym czasie jeszcze nikt nie przyjął ewangelii. Nawet najbliższa rodzina Makara Gryca była do niego nieprzyjaźnie nastawiona z racji jego poglądów, jego dzieci również doznawały wiele przykrości od swoich dziadków.”[17]  Dopiero po I wojnie światowej całe rodziny Pietruczuków, Niestoruków i Dmitruków po powrocie z Rosji zostają adwentystami. Już tutaj słyszeli o poselstwie adwentystycznym, a będąc w Rosji bliżej zapoznali się z ewangelią. „Księga zboru w Krasnowsi” założona 22 sierpnia 1929 r. wykazuje, że wiele osób przyłącza się do Kościoła poprzez chrzest, a ma to miejsce poczynając od roku 1920. Z Rosji jako adwentyści w 1919 r. wracają: Maksym Kondraciuk ochrzczony 5 kwietnia 1918 r.[18] w Semferopolu przez Makara Gryca wraz ze swoją mamą Akuliną Kondraciuk ochrzczoną 15 września 1917 r.[19]  „W 1919 r. ze Związku Radzieckiego przyjechał 22-letni młodzieniec Maksym Kondraciuk razem ze swoją mamą. Był bardzo gorliwym naśladowcą Jezusa i miał dar zwiastowania ewangelii. Pozyskał kilka osób.”[20]  To on zdaje się być na tym terenie osobą, dzięki której idee adwentystyczne znajdują trwały grunt. Niedługo po powrocie  Maksyma Kondraciuka ze Związku Radzieckiego odbywają się pierwsze chrzty, które celebruje pastor Teodor Will:  15 kwietnia 1920 r. – Anna Muśko z Dubna (siostra Pawła Gula), Irena Terlecka z Dubna i Teodora Juziuczuk z Krasnej Wsi;  3 czerwca 1921 r. – Aleksandra i Władysław Pietruczukowie z Krasnej Wsi, Anna Gul z Nurca;  5 kwietnia 1922 r. – Olga Kondraciuk, Helena Wołosik z Pasieki;  3 kwietnia 1923 r. – Maria Bondaruk z Krasnej Wsi, Eudokia Bartoszuk z Piotrwszczyzny w gm. Kleszczele; 16 września 1924 r. – Tymoteusz Donskow.

Następnych chrztów udziela pastor Ferdynand Dzik: 3 czerwca 1926 r. – Naum Bartoszuk z Piotrowszczyzny i Prokop Niestoruk z Krasnej Wsi; 2 sierpnia 1926 r. – Olga Pietruczuk z Krasnej Wsi; 11 sierpnia 1926 r. – Eudokia Juziuczuk, Olga Marcinowicz, Maria Bujniuk z Krasnej Wsi.

Znowuż chrztów udziela pastor Teodor Will: 15 czerwca 1927 r. – Władysław Bujniuk, Eudokia i Anton Laszkiewiczowie, Julana Niestoruk, Anna Juziuczuk, Maria Juziuczuk, Julana Pietruczuk z Krasnej Wsi, Eudokia Muśko z Dubna.

W następnym roku chrzci pastor Ferdynand Dzik: 2 czerwca 1928 r. – Ignacy Tarasiuk z Dubna i Olga Dmitruk z Krasnej Wsi.

Kolejnych chrztów dokonuje pastor Krystian Bartel: 12 października 1929 r. – Wiera Dmitruk i Maria Wołosik z Krasnej Wsi.[21]

Wyznawcy z Dubna i z Krasnej Wsi spotykają się razem na nabożeństwa, albo w Krasnej Wsi albo w Dubnie. W Krasnej Wsi nabożeństwa odbywają się w domu nowoochrzczonej rodziny Pietruczuków.[22]  Działalność Maksyma Kondraciuka zostaje też zauważona przez władze. Wojewoda Białostocki w 1929 r. sprawozdaje: „Starszym Zboru sekty adwentystów na terenie pow. Bielskiego jest Kondraciuk Maksym, syn Mikołaja, zamieszk. We wsi Krasna-Wieś, gm. Dubiażyn. Pozostaje on w bezpośrednim kontakcie ze zborem sekty adwentystów w Warszawie  (Aleje Róż Nr. 9) i prowadzi dość ożywioną akcję misyjną w powiecie bielskim. Kondraciuk ukończył kursy misyjne: w roku 1926 – w Warszawie i w roku 1927 – w Bielsku Cieszyńskim. Stwierdzono, że Kondraciuk Maksym na zebraniach religijnych we wsiach Soce i Iwanki, gm Narew dopuścił się agitacji, obrażającej uczucia religijne chrześcijan – przez bluźniercze odzywanie się o dogmatach religii chrześcijańskiej. W tej sprawie wdrożono przeciwko Kondraciukowi dochodzenie. W związku z tym zaznaczyć należy, że Kondraciuk, pozostaje pod śledztwem (z art. 173 K.K.) za podobne wystąpienia na zebraniach religijnych w miejscowościach powiatu bielskiego.[23]

Sprawozdanie to świadczy o rozwijanej przez Kondraciuka działalności i stosunku władz do adwentyzmu. Jeszcze dobitniej o stosunku władz świadczy sprawozdanie z uroczystego nabożeństwa w 1927 r., wykazujące niedoinformowanie w elementarnych sprawach, „odpowiednie” przesłuchanie świadków i idący za tym całkowity brak obiektywizmu: „Powiat Bielsk-Podlaski. Zauważono w powiecie przejawy agitacji adwentystów prowadzonej przez przełożonych sekty: Teodora Willa z Warszawy, Dzika z Grodna i Englerta z Wołynia. W czasie urządzonych dn. 13 i 14 ub. m. (lipca 1927 r.) modłów we wsi Krasnej gminy Dubiażyn wymienieni potępiali zasady Pisma Św. i nazywali Krzyż Św. szubienicą. Odczyty te ilustrowane były przezroczami. Przy wyświetlaniu obrazu Matki Boskiej jeden ze wspomnianych wyżej przełożonych sekty uderzył w obraz kijem przy równoczesnym wypowiadaniu bluźnierstw. Prawdziwość tego potwierdzają zeznania naocznych świadków. Odpowiednie dochodzenia w tej sprawie wdrożono.[24] Tak więc „ruch sekciarski”, w tym także adwentyści, był pilnie obserwowany przez MWRiOP na podstawie składanych przez wojewodów raportów.[25]

W Krasnej Wsi od 5 do 10 listopada 1931 r. odbywa się diecezjalny kurs kolporterów (ewangelistów misyjnych). Uczestniczą w nim pastor Ferdynand Dzik, Saknit, Szilberg i sześciu kolporterów. W ciągu dnia odbywają się szkolenia, a wieczorem „zebrania dla przyjaciół prawdy, którzy licznie przybyli nawet z okolicznych wsi.”[26]  Zbór jest bardzo gościnny dla uczestników kursu, co znajduje odzwierciedlenie w sprawozdaniu ze szkolenia: „Nasi członkowie i przyjaciele troszczyli się w sposób godny uznania o dostarczenie żywności i wszelkich wygód dla uczestników zebrania kolporterów, za co wypowiadamy im staropolskie: ‘Bóg zapłać.’[27]

Zbór podejmuje działania o prawne uznanie. Decyzją z 9 czerwca 1934 r. Urząd Wojewódzki w Białymstoku odmówił rejestracji zboru w Krasnej Wsi. 20 czerwca 1934 r. pastor Ferdynand Dzik składa odwołanie od tej decyzji, obrazujące w dobitny sposób sytuacje wyznawców nie mających możliwości dokonywania wpisów w aktach stanu cywilnego.[28]  Czytamy w nim:

„Niniejszym odwołuję się do Ministerstwa Wyznania i Oświecenia Publicznego od decyzji Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku Nr A.C. 126/1 z dnia 9 czerwca 1934 r. otrzymanej przez mnie dn. 12 czerwca tegoż r., odmawiającej zalegalizowania, względnie rejestrowania gminy wyznaniowej Zboru Adwentystów Dnia Siódmego na terenie powiatu Bielsk Podlaski, z siedzibą w Krasnej Wsi, gminy Dubieżyn [Dubiażyn], i motywuje powyższe odwołanie następująco: 1/. Na terenie pow. Bielskiego posiadamy obecnie 70 członków, nie licząc dzieci do lat 14, których jest ponad 30. jest to więc dostateczna liczba, wymagana przez ustawę. 2/. Księgi Stanu Cywilnego: Członkowie nasi żenią się, mają potomstwo i umierają, bez możności otrzymania urzędowego aktu ślubu, metryk urodzenia i aktów zejścia. Według Rozp. Min. Rel. I Ośw. Publ. Z dnia 16 lutego 1922 r. Nr 730/151. Przedmiot: Stan Prawny Zboru Adwentystów Dnia Siódmego, mamy prawo wyznawać i głosić publicznie naszą wiarę na terenie b. zaboru rosyjskiego, a księgi Stanu Cywilnego prowadzą dla nas właściwe Władze Administracyjne, czego jednak te władze nie chcą czynić bez uprzedniej rejestracji gmin wyznaniowych. 3/. Nie posiadając legalizacji, nie możemy mieć własnych cmentarzy, a zarządy istniejących cmentarzy katolickich i prawosławnych odmawiają przyjęcia zwłok naszych zmarłych, tak iż musimy się zwracać o pomoc do Policji i Starostwa. 4/. Jedną z zasad wiary Adwentystów Dnia Siódmego jest wychowanie członków na dobrych obywateli Państwa i ułatwienie władzom Państwowym wykonywania ich postanowień przez zachowanie spokoju i porządku publicznego, do czego należy również statystyka naturalnego ruchu ludności, która nie jest ścisłą, jeśli Adwentyści Dnia Siódmego nie mają możności otrzymywania aktów Stanu Cywilnego i rejestrowania zmian stanowych w urzędzie. W Warszawie, Łodzi i Łucku i wielu innych miejscowościach b. zaboru rosyjskiego, gdzie zbory Adwentystów Dnia Siódmego są zalegalizowane, nie napotykamy na żadne trudności w rejestrowaniu zmian w stanie cywilnym jednostek, możemy mieć własne cmentarze. Władze Administracyjne zaś mają ułatwioną pracę statystyczną i umożliwiony nadzór pod każdym względem.

Reasumując powyższe przyczyny, przemawiające za koniecznością otrzymania legalizacji gminy wyznaniowej na terenie powiatu Bielskiego z siedzibą w Krasnej Wsi, gminy Dubieżyn, mam zaszczyt najuprzejmiej prosić Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego o łaskawe uchylenie wymienionej na wstępie decyzji Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku. W niezłomnej nadziei, że przychylne załatwienie niniejszego odwołania posłuży do utrwalenia porządku i ułatwienia Władzom Powiatu Bielskiego prowadzenie statystyki, kreślę z najwyższym szacunkiem.”[29]  Odwołanie to Urząd Wojewódzki przesłał do MWRiOP  11 lipca 1934 r. wraz z tendencyjną opinią: „ Urząd Wojewódzki przedkłada wniesione we właściwym terminie odwołanie przeciwko decyzji z dnia 9 czerwca br., odmawiającej zezwolenia na założenie zboru adwentystów dnia siódmego w powiecie bielskim z siedzibą w Krasnej Wsi w gminie Dubieżyn, i wnosi o utrzymanie zaczepionej decyzji w mocy z uwagi na zaciekłe zwalczanie służby wojskowej przez tę sektę.”[30]  Niemal rok czasu zbór w Krasnej Wsi musiał czekać na odpowiedź MWRiOP  20 maja 1935 r. wydaje decyzję odmowną. Zbór w Krasnej Wsi, w wolnej niepodległej Polsce nie zostaje zarejestrowany.[31]

Od III kwartału 1935 r. do I kwartału 1939 r. włącznie, sekretarz zboru w Krasnej Wsi pisze krótkie sprawozdania kwartalne z życia zboru. Podkreślana jest w nich systematyczność nabożeństw. Na początku 1936 r. pojawia się sformułowanie: „Pomimo różnych trudności ze strony władz, to jednak mogliśmy w każdej sobocie mieć zebranie i chwalić Imię Boże, które jest święte i niezmienne.”[32]  W III kwartale: „Pomimo różnych trudności ze strony władz (...) mogliśmy się zgromadzać w każdą sobotę.”[33]  Dopiero na początku 1938 r. pojawia się zwrot: „bez przeszkód spotykaliśmy się w każdą sobotę na nabożeństwach.”[34]  Nabożeństwa są pilnie rejestrowane w sprawozdaniach sytuacyjnych i przekazywane przez Starostę Bielskiego wojewodzie, z kolei Wojewoda Białostocki przekazuje dane Ministerstwu Spraw Wewnętrznych.[35]  

W jednym ze sprawozdań czytamy, że 13 kwietnia 1936 r. adwentyści organizują nabożeństwo w Mielniku n/Bugiem przy udziale 60 osób.[36]  W innym: „Na terenie pow. Bielskiego zauważono wzmożoną działalność adwentystów, którzy w gminach Boćki i Siemiatycze, pow. Bielskiego zorganizowali w okresie sprawozdawczym siedem zebrań religijnych.”[37]  Odnotowywana jest więc ewangelizacyjna działalność zboru w Krasnej Wsi.

Pomimo braku prawnego uznania, zbór w Krasnej Wsi rozwija się. Na początku lat 30-tych liczy 31 dorosłych, ochrzczonych wyznawców,[38] a w latach 1935-1939 liczy już od 45-50 ochrzczonych wyznawców.[39]  W okresie międzywojennym powstaje tam cmentarz adwentystyczny. Sekretarz zboru w II kwartale 1937 r. odnotowuje, że istniejący już dłuższy czas cmentarz został okopany i ogrodzony.[40]  Cmentarz ten jest jedynym  z dwóch funkcjonujących do teraz adwentystycznych cmentarzy w Europie.[41]  Powstaje również  w tym czasie Dom Modlitwy. „Władze sanacyjne nie zezwalały na budowę Domu Modlitwy. Działka pod budowę została utworzona z dwóch działek i figurowała jako działka prywatna na Aleksandra Niestoruka. Budową zajęli się: Maksym Kondraciuk, Aleksander Niestoruk, Aleksander Bondaruk, Mikołaj Muśko i Włodzimierz (Władysław) Pietruczuk, który był bardzo dobrym i zręcznym majstrem. Właściwie cały dom powstał w tartaku, w Nurcu Stacji. Już prawie gotowy został przeniesiony i postawiony na działce. Działo się to w 1939 roku, tuż przed wybuchem II wojny światowej. Dom Modlitwy razem z działką figurował jako własność prywatna Aleksandra Niestoruka.”[42]

----------------

/ Praca magisterska Ewy Zaborowskiej, Historia Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego na Białostocczyźnie, została napisana pod kierunkiem ks. prof. dra hab. Zachariasza Łyko, w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej, Warszawa 2007/

Opracował: Bogusław Kot

Stronę zaprojektował: Cezary Niewiadomski